Pathian kan sin ah a um

 

Tuzing December 16 2012 Bawipa thawhṭhanzing thawngṭha bia a kan chimtu Rev. Paul Thaung Tin cungah kan i lawm tuk.  Bawipa nih hmai lei a sianginn kai nak le a rianṭuan nak ah umpi in lam hruai ko seh.

                                                      Rev. Paul Thaung Tin

 

Thim mi Bible….Ngaknu thiang cu, fa a pawi lai i, a hrin lai I, amin cu Emmanuel a si lai. Emmanuel ti cu, Pathian kan sin ah a um, tinak a si. (Matthew 1:23).

Christmas thla, December a phan tikpoh ah, Kri fa tampi kan sak tawn mi hla hna cu, “Vawlei lawmh tuah Bawipaw a tum” ti mi le, “ Keimah lung chung ah run um tuah, nang ca-ah umnak hmun kha a um” ti mi hla hi asi.

Vawlei a ti mi hi, Nang le Kei, mi nung hi kan si ko. Jesuh a tum ruang ah nang le kei kan ilawmh taktak maw? Jesuh kan chung ah aum taktak maw ti hi Christmas ca –ah cun, achung muru a si ko.

Enoch cu Pathian he an leng ti, Pathian nih a  um pi ca-ah a um ti lo Pathian nih a lak cang( Gen 5:24).

 Joseph cu, Pathian nih a um pi ca-ah, a lam a tluan  a tuah mi thil vial te a tlam a tling, teinak a hmuh. (Gen 39:2-5, 23).

 Hezekiah siangparang pa cu, Pathian nih aum pi i, a kal nak paoh ah khua awng a tong. (2King 18:7).

Bawi Jesuh a chuak hlan Bible cahlun chung ah, mi tampi hna cu,Pathian lung ton, an duh ko lai, asinain an ton khawh lo. Mi tlawm te lawnglawng nih an ton khawh. Mi hrawh hrolh le misual mi hna cu, chimh lo, Ka ding ka fel ai ti mi hmanh nih mi tlawm te lawng Pathian lung an ton khawh i, Pathian nih a um pi hna ti, kan hmuh.

Asinain , Bawipa Jesuh, Vawlei a run hrin tik ah cun, Miding mifel hna ca lawng ah si ti lo i, misual, mi hrawhhrolh ngakchia upa, mirum, misifak mitlamtling lo le, vawlei mi vial te sin ah Pathian a um cang tinak asi. Van le Vawlei aser tu mit in hmuhkhaw lo mi Pathian cu, mi nih hmuhkhawh mi, Jesuh  pum in Vawlei mi kan sin ah a um cang tinak asi.

 Pathian nih a um pi mihna thawngpang an theih tikah, Tuukhal hna an ilawmh bantukin, mifim hna zong an i lawmh ve.Vawleilawmhtuah Bawipa atum ti mi hla sak bu in, Jesuh kha an biak khawh cang. Pathian nih a um pi mi hna an theih tik ah cun, mifim hna nih, Siangpahrang nawlnak in Pathian nawl kha an ngaih deuh cang.

Cu bantukin, ni hin ah, Emmanuel Pathian ka sin ah, aum ti atheih mi nih cun, zeidang vial te nak in Pathian bia ngaih hi, abiapi ah a ruah. Asi afakmaw?, a rum maw? Phaisa angeimaw ngeilomaw asinpimaw pilomaw? Timinak in Pathian nih a ka umpi maw ti hi biapi deuh asi.

Cahlun chung ah Joseph cu, thong ah atla lio, a ule nih, tikhor ah an thlah lio, mi dang inn ah sal atuan lio tehna ah cun, Vawlei mit hmuh ning ah cun, chiatser atawn mi, Pathian nih a hlonh mi, lo ko hmanh sehlaw, Pathian nih, a um pi mi (Emmanuel) kha fiang te in atheih  ca-ah, Pathian nawl angai i, mah vial te a in/ atuar khawh mi asi.

Vailam tahnak ah, an thlai mi, misual pa zong Vawilei mit hmuh in, misual bik dir hmun, thih nak rili kam dir cang hmanh sehlaw, a sin a ummi, Emanuel kha a theih ca-ah, Enoch bantuk in, mah ni hrimhrim ah khin paradise a phan ve. (Luke 23:43).

“Keimah lung chung ah, run um tuah” ti mi hla hi, lungtak te in kan sak mi asi ah cun, lungthin azoh tu Pathian nih cun, kan sin a um nak kha a kan hngalh ter ko lai. Cu ni aphan tik ah cun, kei nih Ka Pa chungah  ka um i, nan nih nih ka chung ah nan um ve Keimah nih nan chung ah ka um(I am in you) kha fiangtein nan hngalh lai. (John 14:20).

Nan sin ah a zungzal in, can dongh tiangin ka um lai (I am with you always, to the very end of the age). (Matthew 28:20).

Pathian nih mah thawngttha arel mi dihlak cung ah thluachuahnak pek ko seh.Amen.

--
Philippine Chin Christian Fellowship
Manila
Philippine

Dr. Lian hre le PCCF i tonnak

 Dr. Lian Hre

1.      Na Min, Chuahkehnak le na ṭhan nak, sianginn nakai nak  a tawi nak in nan kan chim kho hnga maw?

LH: Ka min cu Lian Hre a si. Tangcheu in tangsarih tiang kan khua Surngen sianginn ah ka kai. Tangriat - Hmawngtlang, tangkua le tanghra - Thantlang ah ka kai i Hakha in tanghra ka awng. Kalay College (Atu Kalay University) ah College kum hnih nak tiang ka kai i DagonUniversity (Yangon) in Zoology major in B.Sc degree ka ngah. Yangon
University (Main) in Biotechnology major in M.Sc degree ka ngah. Cun,
Yangon University thiamthiam in Biotechnology major in M.Res (Master of Research) degree ka lak than. Central Luzon State University (Philippines) in Crop Science (Horticulture) major in Ph.D degree ka lak.

2.      Tu hi Kawl ram lei a tlun in hngakruh hna kawl colh na tim maw?

LH : Hnakruh hmuh nakin PhD degree hmuh hmanh hi a fawi deuh e, ka kawl lio cuahmah a si. Hehe. Thlacam nan ka bawmh cio a hau ko.

3.       Kawl ram na tlun tik ah zeiban tuk rian ah dah luh/ttuan na timh mi hna a um ?

LH . Kan ram ah zeidah ka tuan lai ti chim dinghi a fawi lo ngaingai. Va si kho sehlaw cozah rianṭuan ka duh bik ko. A bik in cinthlaknak lei konghe pehtlai in kan minung hawi hna caah (Lothlo pawl caah) thilṭha zeital tuah kho ninglaw tihi ka saduhthah bik cu a si ko.

4.      sianginn kai a harnak le a fawinak  nan kan chim kho hnga maw?

LH  . Philippines ah sianginn kai dingin ka rak i thawh ah hin phaisa kongah harnak ka tong lai tihi ka theihcia a si. A ruang cu sponsor ka ngei lo. Kaa ruah bantuk in kumli chung phaisa kongah lungrethei in ka um. Cingla rualchan le khuami hna ṭanpinak thawngin sianginn ka dih khawh hi a si.Cun, kawlram in a rami pawl cu mirang ca le holh ah kan chambau ngai hna. Sayate nih lecture an kan pekmi kan theih tawn dih tawn lo i mark tha hmuh ding zong a fawi lo ngai.A fawinak lei tu cu chim awk ka thei lo. Kawlram kan um lio nakin internet le phone kan hmang kho deuh i ramdang lei he fawi tein kan chon kho hna i cucu a ka ṭhahnem ngai. Cun, ramdang lei he tahchunh
ahcun Philippines ram ahcun kan luat-lat (free) ngaingai i a nuam ngai. Kan duhmi tirawl paohpaoh fawi tein kan ei kho fawn.

5.      Crop Science in Ph. D. Degree na van dihbak i na nathinlung ah a hungchuah mite kha na kan chim kho hnga maw?

L H : Ph.D degree ka lak mi nih keimah hi zeidah ka si ti a ka hngalhter than. Zei ka si rih lo tihi ka vun i fiang ngaingai. Zei fimnak taktak hmanh ka ngei rih lo. Fimnak kutka hram tiang lawng ka phan rih, fimnak innchung pi ah ka lut rih lo tihi ka vun i fiang i atu hin zeipaoh leh-la hram thok ding ka si ti a ka fianter.

6. Crop Science in Ph.D.  Dissertation ah zei bantuk  topic na ṭial?

LH. Ka Dissertation caah PA (mushroom) hi kumkhat le cheuchung research ka tuah. Cucu kan ram (lairam) zongah fur, khuasik le thalcaan zongah tuah kho ninglaw timi saduhthah he a si. Ka Dissertation Title cu "Growth and fruiting body of Angel mushroom (Pleurotus florida) and oyster mushroom (Pleurotus ostreatus) on sorghum-based substrate formulation for sustainable production" ti a si. Raw material caah nimte mu, kung le hnah pawl ka hman i, zeitik caan paoh ah chuah kho dingin research an ka tuahtermi a si.

7. Na Dissertation hi Laimi kan caah  kan tuah kho lai ti na zummaw? Zeibantuk hriamnam hna   a herhmi an si lai?.

L H . Hi reseach tuah dinghi keimah tein ka thim mi a si ko. Kan lairam ah tuah kho ding a si ko tiah ka ruah. Pa (mushroom) tuah hi tangka tampi hmuhnak ca zongah tuah khawh a si i research caah zongah tuah khawh thiamthaim a si. Research center hmete phun in tuah a duh mi caah a herhmi thilri hna cu; Small Laboratory le a chung thilri, vulei
hmun hman 20ft x 20 ft hrawng, Technician pakhat (a thiammi), rianṭuantu minung 3, raw material (facang kung, banhla hnah, fangvo kung le hnah tibantuk, agricultural waste paohpaoh an tha dih ko. Hi mushroom chuahnak hi family business caah a ṭha ngaimi a si. Vitamin tha tampi a telmi rawl an si caah ei awk caah hrim ah a ṭha. Cun,
tangka tampi dih lem lo in tangka hmuhnak a ṭha ngai tungmi Business pakhat a si.

8.  Laimi caah, Philippine hi Fimthiam cawnnak ah a ṭha ko na ti maw? a ṭha lem lo na ti dah? Na hmuh ning?

L H. Philippines ram hi laimi caah sianginn kainak a ṭha bik cu a silem lai lo. Hinak sianginn ṭha tampi a um ko. A sinain tangka ngei huaha tung lo, sianginn kai duh tung ahcun Philippines ah hin laimi nih sianginn kai cio hna sehlaw ti ka duhpi ngaingai hna. Kawlram he tahchunh ahcun a tha deuh saumuau  (Theology lei cu ka thei lo). Kawlram ahcun theory lawnglawng an kan chimh i Philippines cu theory
he practical he an kan chimh tikah kan thiam deuh hrim ko. Mirang holh a hmang tungmi ah admission fees a tlawm ngaimi sianginn a si kannih laimi caah a tha ngai ka ti.

9. Philippines  ram i study tuahnak ah hin zei lei pawl hi dah a ttha ti in na ruah mi Course an si.  (Example Biaknak lei, Ngandamnak, Thancho nak lei. Politic lei tinba tuk pawl )

L H. Laimi nih fimnak kan cawn a herhning hi cu chim len hmanh a hau ti lo. Fimnak loin thancho khawh a si loh. Mi bawmhchom in le cozah I rinh men in sifahnak in kan luat kho lai lo. Taksalei thanchonak hi biatak tein tha kan pek a herh. Lairam cu thingkung ramkung le minung lawnglawng a chuak, zeithil dang a chuakmi a um lo. Lothlo mi kan si. Lam dang a um lo.Vulei kan ṭhatter a herh, thlaici ṭhami cin thiam,
chuah thiam a hau. Satil arva zuatnak lei a thiam mi an um a herh. Cucaah Agriculture, Animal Science, Biotechnology, Seed production, Agrictural research, tbk, a cawngmi um kho hna sehlaw resource person tampi um kho hna sehlaw cu hna nihcun caan tawite chung hmanh ah laimi kan nunning le kan khuasak ninghi zeimawzat cu an kan thlenpi kho lai  ti ka zumh ko.

10.  Caan na kan pek caah kan i lawm…

LH . Ka lawm ngai ve.

Pathian dawtnak laksawng

Tu zing December 9 2012 damte in a kan phanhter tu Kan Biak Pathian a mi kan thangṭhat. Online thawngṭha a kan chimh tu hi Saya Chan Lian Lung a si i,a rian tampi lak ah PCCF dawtnak he hi bantukin thawngṭha a ka chimh khotu Saya Chan Lian Lung cungah lunglawmhnak tampi kan ngei. Pathian nih hi thawngṭha hmang in kan nunnak cio caah le PCCF hmailei kan kar hlannak caah thluachuahnak kan pek hram ko seh.

                                                          Chan Lian Lung

                                            Pathian dawtnak laksawng

Scripture: John 3: 16, cuticun Pathian nih vawlei hi a dawt hringhran caah a fapa ngeih chunhte kha a pek, cu caah a mah a zum mi poh cu an thi lai lo, zungzal nun nak an ngei lai.

Hi bible caa cang te hi kan hngak chiat lio Sunday school kan rak cawn lio tein kan rak theih cia le kan zah bik mi bible caa cang te a si. Mah te hi tu zing hawidawt he I ruah ti ding ah ka vun I thim nak a si.

Kan bible rel mi ah khan Pathian nih vawlei hi a dawt hringhran caah tiin pakhatnak ah kan hmuih, Pathian nih hin zeitin in dah vawlei hi a dawt? zei ruang ah dah vawlei cu a dawt hnga? Ti mi kong le pahnih nak ah, A Fapa ngeih cunh te kha a pek ti in kan hmuih bang in, Pathian nih hin zei caah dah a Fapa a ngeih cunh te cu vawlei cu a pek nak si hnga? Pathum nak ah kan hmuih than mi cu, A zum mi poh cu an thi lai lo zungzal nun nak an ngei lai tiin kan hmuih. Zei tin in dah vawlei nih cun zungzal nun nak cu angeih lai ti hi tlawm pal in tuzing ah vun langh ter ka duh mi si.

(1)   Pathian nih vawlei a dawt

Hi ka kan bible caa cang kan zoh tik ah hin, vawlei hi Pathian nih a dawt tiin kan hmuih, vun rauh ah zei caah dah Pathian nih hin minung tu dawt lo in vawlei tu hi a dawtnak si hnga tiin vun ruah awk phun khin a um. Hika zaw I vawlei a ti I a chim duhnak cu, kan mah minung a kan ti duh nak a si tiin kei ka hmuih ning a si. (Genesis 2: 7, Cun Bawipa Pathian nih vawlei khan tlak tlawmpal a lak I mi pa ah a ser;) tiin kan hmuih, Minung cu vawlei in ser mi kan si. Kan bible kan rel tik ah Pathian nih zeizong vial te hi a ser dih mi si tiin kan hmuih, nain a thil ser mi dangdang hna cu a bia in a ser hna I, mi nung bal hi cu a mah kut tongh in ser mi kan si. A kut in ser mi, a mah lo in ser mi le a thu in nunnak pek mi,( anunnak cheuh mi kan si) kan si caah hin a kan dawt tuk hringhran caah a fapa ngeih chunh te cu a kan pek nak a si.

(2)   A Fapa ngeih chunh te kha a kan pek

Minung a kan dawt tuk caah Pathian nih a Fapa ngeih chunh te kha a kan pek, zei caah dah a Fapa cu pek kan hauh ti hi bia hal nak um kho mi si. Hi bia lehnak ah hin a si bak ko tiin cun ka chim ngam lo nain kei mah I ka zumhnak le ka hmuih ning in vun chim ve ah cun, Minung cu sual muinak chung ah kan tlau, I sual nak chung ah thi ding kan si. Cu sual nak chung ah thiding ah a kan siang lo I, khamh tu ding le chuah tu ding ah a Fapa ngeih chunh te, a dawt tuk mi a Fa cu a kan pek nak cu a si. Cu a Fapa Jesus khri nih cun kan sual ruang i kan in ding mi temh in nak cu a kan in piak, ningzah nak kan in ding kha a kan in piak, a nunnak kha kan caah a pek. (Isaiah 53 chung ah hin fiang tein kan caah a tuar nak a tial, mah bible caa cang ah tlawmpal in kei mah nih ka vun langh ter duh ve mi cu, (Isaiah 53: 4-5, A si nain zawtnak a in mi cu kanmah nih kan rak in hnga mi kha a si I nganfahnak a tuar mi cu kanmah nih kan rak tuar hnga mi kha a si. Temhnak a in mi cu, Pathian nih a cungah dantatnak a tlun ter mi a si, tiin kan rak ruah zungzal ko. Sihmanhsehlaw hma a in cu kan sual ruangah a rak si I, tuknak a huah cu kan thatlo ruangah a rak si. A in mi dantatnak in luatnak kan hmu I an tuknak vual in damnak kan hmui.) hi in tuar nak vial te hi kan mah nih kan sual ruang ah kan in ding mi kha, in piak ding ah le tuar piak ding ah kan caah hi vawleicung ah kan caah, kan biakmi kan Pathian nih a Fapa ngeih chunh te cu, a kan pek nak si. A tawi fiannak I kan vun chim si ah cun, thihnak in nunnak ah chanchuahtu ding ah a kan pek hnawhchan cu a si.

(3)   A zum mi poh nih zungzal nun nak an ngei lai

Hi ka zawn ah vun chim ka duh mi te cu, kan bible Rom 6 ah kan hmuih bang in, Minung cu Sualnak ah kan thi, cu ruang ah hi sualnak chung, kan thihnak chung in chuah kan herh ruangah hin Pa Pathian nih a Fapa ngeih chunh te hi a kan peknak chan cu a si. Mi nung a kan dawttuk ruang ah a Fapa ngeih chunh, a dawt tuk mi cu kan caah pek kan si. Khrifa mi hna kan zumhnak ah hi a kan pek mi ni le thla cu a tu tian zongah kan tuah I kan upat ngai mi X’mas can hi a si. Pathian nih cun hawi dawt kan sualnak chung in chuah ding ah le kan in tuar hnga dingmi in tuar piak ding ah kan caah tu chun ni ah hin a Fapa cu pek kan si. A si nain kan mah lei in rian pakhat a um ve rih mi a um, cu cu zeidah a si? Na ruat bal ve ma hawidawt. Cu cu kan rian cu kan caah khamhtu khri hi pek kan si ti zumh le cohlan hi ka rian a si ve. Cu kan rian cu tu chun nih ah hin ka tuah cang ma? Pathian nih cun a tu ah kan caah laksawng a kan pek cang, cu a kan pek mi laksawng cu kan cohlan le zumh hi a hau. Abiana dah mipakhat nih tangka kan thenh a ti I kan zumh lo I kan cohlan lo cun mah tangka cu kan ta si lo. Cu vebantuk in kan nih zong a Fapa cu pek kan si ve. Cu laksawng a kan pek mi cu lunglawm tein a co hlang mi kan si nak lai Pathian nih a thar in thlachuahnak kan pe hram ko seh.

Pathian nih Minung a kan dawt tuk hringhren caah a fapa ngeih chunh te a kan pek, a kan pek nak chan cu zungzal nunnak lam ong piak tu ding le sial piak tu ding ah pek kan si. Mah cu cu a zum I a cohlangmi poh nih zungzal nun nak cu laksawng ah hmuih si lai ti hi tu zing thawngtha cu a si. (Nan zapi te cung ah Pathian nih thlachuah in pe ko hna seh)….

Philippine Chin Christian Fellowship
Manila
Philippine

Matt. 2:1-12

                          

 Baibalcang: Matt. 2:1-12. Jesuh cu, Judea ram Bethehem khua ah, Herod siangpahrang bawi a si lio ah khan a chuak. A chuah tlawmpal ahcun arfi zohthiam mi hna kha nichuahlei in Jerusalem khua ah khan an ra i, “Judah siangpahrang a si lai ding mi ngakchia a chuakmi cu khuazei ah dah a um? A arfi nichuahlei in a chuah kha kan hmuh i amah biak awk ah cun atu hi kan ra”, an ti.

Biahmaiṭhi

Jesuh a chuah lio ah Nichuahlei mifim (Khrihfa hlabu/ZBC hla nihcun mifim sawhsawh si loin siangpahrang tiah a ti) hna nih a Arfi an hmuh i, Arfi zulh cun Bawi Jesuh, Judah Siangpahrang cu an kawl.  Harnak, dawnkhaantu, ral le tukforhnak tampi an tong nain a donghnak ah an kawlmi Jesuh cu an va hmuh.  Arfi an zulh i Jesuh an kawl chung hi kum khat tal cu a rau lai tiah an ruah, zeicahtiah Arfi an hmuhnak hi Herod nih ṭha tein a hal hna hnuah a tuaktuak i kum 2 tang ngakchia ka thah hna ahcun a pel bak lai lo tiah kum 2 tang ngakchiah kha a thah hna.  Hi he pehtlaiinthazaang i lak ṭi hna u sih tiah ka duhmi cu:

1) Pumpek Nun:  Nichuahlei mifim (siangpahrang) hna nih hin an rumnak, an ngeihchiah,  an ṭhutdan, an nupi le fale vialte, an dawt tukmi an hawikom vialte kha zungzal nunnak a ngeitu hmuhnak dingah cun kaltak an sian, an ngamh.  Zeizong vialte kal tak in Khrih cu kawl an i thawk. Arfi zoh in khualtlawn cu zan ṭheu ah lam an kal lai va si kaw, damiah lawng si loin saram ral zong ih awṭ an tampi ṭheu lai.  A kum in an rau lai sikaw an khual lam can a sau tikah tihal tawlṭam an tuar can zong a tlom lai lo dah! Cu vialte zong cu an pah chih ngam.  Cubantuk cun kanmah cio zong kan siaremnak (Comfort Zone), kan rian, kan sining kaltak a herhnak ah pumpek i, kan kawl lo ahcun Jesuh hi kan tong lo sual men lai, a kan liamtak hnu ahcun a poi taktak ti lawng in a dih ko lai. Phun dang in kan chimh ahcun, Cunglei thlarau rian kong le tanglei vawlei rian kongah i pumpek taktak in kan ttuan lo ahcun Khrih Jesuh tlolh kan fawi te.

2) Pathian pekmi Pathian caah hmannak Nun: Russians pawl nih van le vawlei kar (space) i an rak kai ahhin Van sang pi ah kan kai ko nain Pathian kan hmu lo an rak ti.  Americans pawl zong thlapa cungah an kai ve i, vansangpi  kan kai tikah VAN a sertu Pathian sunparnak a lang an ti.  Vawlei kan nun lio ah Pathian nih a kan pekmi fimnak, rumnak, thazang le thiamnak te hna hi Pathian lei ah a kan hruaitu le a kan theihtertu si seh law a ṭha tuk hnga.  Pathian nih chawva tampi ngeih zong a kan sianh ko nain chawva nih ngeih ding cu a kan sianh bak lo.  Pathian thluachuah hi Bawipa lei kar kan hlannak ah a kan dawnkhaantu si hlah seh law, Amah leiah a kan hruaitu ah canter hna u sih.

3) Palhnak in Lam tak/hmaan ah kirnak: Mifim an si ko nain in an zulhmi Arfi zoh loin minung sining zoh in Jesrusalem ah an luh i Herod an tonmi kha an pelh bak. Palh hi minung phung a si ko, zaangder zong minung phung a si.  A palh lo le a sual lo kan um lo, palh hi a phung a si.  Palnak in a sual deuhmi cu- nun i remh hlei lo hi a si.  Cu nakin a sual deuh rihmi cu ka palh ti le ka chambau ko ti i theih lo hi a si. Sihmanhsehlaw Seihnamh chinh ṭha nun tthinh ṭha an tibang, a luan cia can  i kan zaangdernak , kan sualpalhnak le tlinlonak vialte kaltak in kan i remh i thil ṭha kan tuah ṭhan ahcun caan a tlai lo, Pathian ca, kan khua ram caah thil tampi tuahnak caan kan ngei ko rih.

4) Pathian nawl ngaihnak Nun:  Arfi zohthiam mifim hna kha Mesiah an biak, laksawk an pek dih  hnu an kir lei ahkhan vancungmi nih Herod sin pial pah lo ding in lam dang lei kal kha an fial hna. Cu aw an theihmi cu Pathian fialmi a si kha an theih caah Pathian ṭihzah nawl ngaihnak he  Herod sin kal ti loin lam dang in an kir. Vawilei bawi Siangpahrang Herod bia kha zeite ah an rel lo i Pathian nawl ngai kha a sang bik ah an ruah caah Herod nih mawtchiat lai zong ruat ti loin lam dang in an kirnak nih khan Khamtu Mesiah nunnak a him ter. Pathian nawl ngaihcu kan nun himnak a si bantukin kan ram kan vawlei, kan miphun tiang himnak zong a si. 

Bia donghnak

Micheu nihcun Bill Gate bantuk in rum ning law Pathian caah cucu khakha ka tuah hnga an ti tawn, kei cu ka zum hna lo.  $100 ngeih lioah cheuhra cheukhat $10 a pe siang lomi nihcun 1000 a ngeih tikah 100 a pe bal lai lo.  Cubantuk thiamthiam in Million 1 a ngeih tik chinchin ahcun 100000 cu a pe bal lai lo. Cuve bantukin Pathian nih a kan pekmi caan ṭha, chawva, thilti khawhnak le kan sining tete hi a tlawm a tam ah, a hmet a ngan ah Bawipa caah hman thiam a herh ko. Tukum Khrih chuakcamtuak nih hin pumpak kan nun cio ah,( a) Pumpek nun, (b)Pathian pekmi Pathian caah hmannak nun, (c) Kan palhnak lam in a takmi le a hmaanmi lam ah kirnak nun le (d) Pathian nawl ngaihnak nun thlachuah kan phorh hram seh tiah ka bia ka donghter.

KHAR LING