Sunday, April 28, 2013

Psalm 103:1-5; 88:15
1“Maw ka nunnak Bawipa cu thangthat tuah, ka sining vialte a min thiang cu thangthat tuah uh”, 5 ka nunnak cu thil tha in na khah ter i cucaah ka no peng i mupi bantuk in ka thawng.(Psalm 103:1-5).
Ka ngakchiat lio tein temhnak ka ing lengmang i thihnak ka naih zungzal; dan na ka tatmi ka phorhnak ah ka ba cikcek cang( Psalm 88: 15)
A tu bantuk in PCCF chungkhar sinah Pathian bia i hrawm ti khawhnak can tha ka hmuh than khawh caah cantha aka sersiam piaktu kan biak Pathian a min ka thangthat i tawlrel tu le hi online sermon in thazang lak dingah can pek tein areltu nan dihlak cungah kaa lawm, Pathian daihnak nan cungah um ko seh.
Hi Bible cacang pahnih hi kan zoh tikah Psalm hlaphuahtu pa nih Pathian sinah a chim mi bia le hla veve an si. Pathian sinah vuihramnak bia le hla le Pathian sinah lunglommhnak le thangthatnak  a sak mi hla phun hnih  an si.
Psalm hlaphuahtu pa nih a phuah mi hla in a nunnak ah zei dah a ton ti kha a bia nih fiang tein a langhter. Minung asi ve bantuk in can cankhat ahcun a nunnak ah vawlei nih a chuah pi mi harnak, sungh zatlaknak, vanchiatnak kan ti mi le teminnak a phunphun nih a tlunh hnawh ve i Pathian sinah vuihram in a um lio can zawng a um taktak ve ko ti hi Psalm 88:1-15 kan rel tikah kan hmuh khawh. Ka ngakchiat tein temh innak ka ing lengmang i thihnak ka naih zungzal; dan na ka tatmi ka phorhnak ah ka ba cikcek cang tiah lung fak ngai in Pathian sinah a vuihramnak bia nih zei tluk harnak le temh innak dah a nun ah a ton ve ti kha a langhter.
Asinain 103;15 tiang kan rel than tikah, “Maw ka nunnak Bawipa cu thangthat tuah, ka sining vialte a min thiang cu thangthat tuah uh! 5 Ka nunnak cu thiltha in a khah ter i cucaah ka no peng i mu pi bantuk in ka thawng a ti than. A nunnak taktak in Pathian a thangthat tu pa nih  ka nunnak cu thiltha in a khah ter tiin Pathian thluachuah a co tinmi cungah thangthatnak hla asa mi pa nunnak zongah hin harnak le sungh zatlaknak a nunnak ah  zuam cawhmi ( challenge) a phunphun a ton ve ti hi a hla phuahnak nih  a langh ter ngaingai.
Mother Teresa nih, “Life is challenge, meet it”, “Life is an adventure, dare it”,  a ti ve.
Philippine ka phanh in ka ca cawnnak chung ah chim len awk ngaingai in harnak ka tong hraw lo Pathian thawngin, asinain Thesis tial ka vun thok i Out line thut ka vun timh ah ka Advisor nu nih na Title hi na tlen ah a tha lai a kau tuk i na ti kho lai lo a ka ti. Maam ka zuam ko lai mah theng theng hi tial ka duh ka ti, a ka ti mi cu, “you like challenging?” Aka ti Yes Maam I like challenging ka ti ve, zei ca tiah cun a har mi research study chung in cawn awk thil tam pi ka ngei lai ti ka zumh ka ti. A taktak ah ka vun tial ciammam cu ka interest tuk ka chap mi le ka cawn mi zawng atam tuk ve, asinain a kau tuk deuh in ka thawk tikah le ka thluak dihlak chuah in ka tuah ka ti mi cu  ka Advisor nu sin ka kal pi a lung a tling lo tuah than a ka ti, zei ti hlei tuah awk ka thei ti lo, You said I like challenging a ka ti cang, ti awk ka thei lo ka thluak a lin dih. Final defense hi March 2, 2013 ah  a hnubik can khiah piak mi ah thut ding ti asi, nain Pre-oral defense lawng ka thu kho rih. April2 ah Department Council ah requirement vialte ap dih ding asi mi kha English edit lawng tuah asi rih hawi. April 4 ah Academic Council   hlan ah ap khawh lo ah cun Graduation luh khawh lo ding ti asi cang. Ka advisor nu nih na Graduate kho lai lo aka ti . Maam ka zuam ko lai ka ti chih peng rih. Thla ka cam, zan zongah ka mit ku a thaw kho ti lo, thathi ka hgilh kho ti lo, ka ei ka zong a thaw ti loh, mah vialte a kumkum in phaisa tampi dih in kaa zuam mi Graduate khawh lai lo ding ka ruah ah ka celh lo. Asinain ka lung adong thiamthiam lo, a hramthawk in tutiang lam a ka hruaitu Pathian nih a donghnak tiang aka kal pi ko lai ti ka zumh chih peng rih. April 3, 2013 zanlei 5pm last minute ah ah tlamtling tein ap hnga ding vial te ka ap khawh dih. Ni hnih chungah khuaruah har tuk in Pathian nih ka cungah rian atuan, hlawhtlinnak aka pek mi ka hmuh tikah aw Pathian khuakhannak kan ti mi hi a tuantuk zawng asi lo atlai tuk zawng asi lo, On time bak pei a rak si tak ko hi, Pathian lam hruainak kan ti mi zawng hi acheuchum tiang lawng asi bal lo adih donghnak tiang lamhruaitu pei a rak si taktak  ko hi ti ka hmuh ton mi chungah ka hmuh tikah kaa lawm kho tuk,  ka Advisor nu zawng aa lawm tuk, ka hawi le ka Professors te zawng an i lawm tuk cio an khuaruah zawng ahar zei tluk rang in tlam a tlin khawh mi cungah Pathian thangthat lo in ka um kho lo. Harnak le zuam cawhnak a phunphun ton mi chungin hmuhmi theipar cu a sunglawi khun, a thlumal khun ko,ti ka nunnak ah ka teh ve tikah harnak le zuamcawhnak phunphun kan tonmi hna hi i fahsak ding le ngeihchiat ding lungrawh ding an rak si hrim lo, kan nun haarnak ding caah le thatnak ding caah Pathian nih a hman mi hriamnam pakhat asi ve tiin ka hmuh.
 “Maw ka nunak Bawipa cu thangthat tuah, ka sining vialte a min thiang cu thangthat tuah uh  ti in thangthatnak hla a sak khotu Psalm hlaphuah tu pa  nunnak kan zoh tikah  harnak le sungh zatlaknak teminnak, zuamcawhnak ton lo in hi thangthatnak hla a sak mi cu a rak asi hrim hrim lo ti hi fiang tein hmuh khawh asi. Harnak  le sungh zatlaknak, zuamcawhnak phunphun tampi lak chung in Pathian nih lam a hruainak le a um pi nak thluachuah a peknak chung in hi thangthatnak hla hi a nunnak bak in a sak khawh mi asi. Hi thangthatnak hla hi amah Psalm hla phuahtu pa ca lawng asi hrimhrim lo, nangmah le keimah  ca zawng ah asi kho ve mi asi. Psalm hlaphuahtu pa a nunnak thil tha in a khah tertu, hlawhtlinnak le thluachuah a phunphun ape tu Pathian hi nangmah le keimah kan Pathian zong asi ve  ti hi tuzing canah keimah pumpak ka ca cawnnak chung ka hmuh ton mi in thazang pek kan duh ve hna. Kan dihlak cungah Pathian thluachuah um ko seh.
Lawmhnak tam pi he,
Ngaai Meng 
Bawi Jesuh Khrih hi na daw tak maw?
(Do you truly love Jesus Christ?)
Upa vo ngaingai ah kan ruah mi, tu zingah a sung lawi tukmi a biathiang chimnak can tha ka hmuh ca’h Pathain ka thang that, cun caan a ka thiah tu upa/hruaitu le a reltu nan cungah ka lunglomhnak ka rak langh ‘er hma sa. Kaa in chimmi tluk in ca in tial mi thawngthabia hi a sauh ve ah cun a rel tu ca’h a fawi tawn lo cu ca’h cun a tawinak in kai zuam lai, nain Dr, Ph.D pawl hmai i chim bel hi a fawi ve loh hih!

 Tuzing ah i ruah tti hna usih ti’h kai thim mi ca cang cu:
John 21: 15-1815Rawl an ei dih hnu ah Jesus nih Simon Peter cu a thawh I, John fapa Simon hi hna nih an ka dawtnak hin nang nih na ka daw deuh maw? tiah a ti “ Asi, Bawipa, kan dawt kha na hngalh, tiah a leh. Jesus nih, ka tuufa tete kha zohkhenh hna tiah a ti “18Biatak kan chimh: na no lio ah cun nangmah nih na taisawm kha naa sawmh I na duhnak poh ah na kal tawn, sihmanhsehlaw, na tar tikah cun  na kut khan a zao hna lai I midangnih na kut cu an ttem hna lai I na duh lo nak hmun ah khan an in kalpi lai tiah a ti..(a Bible ca caang a sau deuh cah 15, nak le 18 nak lawng ka van tial).  An chim tawn mi kan theih mi cu, Jesuh nih hin, Peter hi voi thum tiangtiang hi na ka daw maw tiah a halnak a ruang cu, Peter nih voi thum tiang a rak hlawt (renounced/denied ) ca’h a si an ti

Vawlei cungah hin, mizeipoh nih hin kan tawn cio mi or hrial khawhlo mi kan ngei cio, cu cu ai khat dih mi an si, mah cu cu “biahal nak”(question) a si. cu a si ca’h, tuzingah hin bia pa khat cio hal kan duh hna (a mah bel te, mi pa khatkhat bia kan hal tik hna ah hin, zei tin dah a ka leh hnga ti ah kan ruat I a kan chimh hlan/leh hlan paoh cu mah a result te kha kan hngak, a si nain tuzing I kan hal mi bia hal nak bel theih khawh-colh mi result a si) mah cu cu, Bawi Jesuh hi na daw taktak maw? ti hi a si. Mah a result te cu, ka dawt ko ti’h na ti lai ti hi a ho poh nih kan ti lai tiah ka ruah. Zeiruangah dah kan dawt tiah kan leh lai lo? Cun Jesuh kan dawt kan ti cu a mah nih a rak kan dawt hma sat ca’h a si.(I John4:19, we love because he first loved us) cu ca’h cun, Kan nun nak ah hin mah te hi thuk deuh/kau deuh in van ruat tti hna usih ti kan sawm tthan hna. Nanngmah le kei mah ca’h a nun nak a pe mi Jesuh hi na daw tak maw? or ka dawt tak maw? ti hi a bia pi ngaingai. kan dawt tak tak ko a si a si ah cun, Bawi Jesuh nih Peter sinah a chim mi bia hi kan mah zong hal ve kan si ko. Jesuh nih Peter kha na ka dawt ah cun ka tuu kha zohkhenh hna a ti. Kan dawt ko ti lawng hi a za hrimhrim loh hih, a tuu run zohkhenh hi kan dawtnak kan langh ternak te a si. Jesuh nih hin Peter kha voi thum tiang te na ka daw maw? ti’h a ti. Peter nih kan dawt ko ti’h a hal chung poh a leh ve. A sulllam cu na ka dawt ah cun ka tu kha cawm hna a ti duh nak cu, ka rian thiangkha ttuan ti kha a chim duh mi cu a si. Nihin ni ah hin kan Bawi Jesuh hi kan dawt ko kan ti ko ah cun a rian thaing kha tuan ko hna u sih, a tuan cuahmah/lio mi zongkan um ko lai, kan dih lak in kan dawt kan ti ah cun a rian thaing tuan kha a kan cah taak mi cu a si. Pathian rian ah hin a lam kip in ttuan khawh si ko, a bia thiang chim nak in maw, pek nak nun in maw phun dang dang cio in ttuan khawh a si ti hi kan theih peng mi an si ca’h kan theih lawng hin a rak za lo, kan dawt kan ti tiang hin a rak za hrim hrim lo.
Ahme 18, nak zawn ah Jesuh nih a peh tthan mi cu, na no lio ah nangmah nih na tai-sawm kha na sawmh I na duh nak paoh ah na kal, nain na tar tik ah cun na kut kha na zao hna lai I na duh lo nak hmun ah an in kal pi lai ti ah a ti. Jesuh nih hin, a chim mi a sullam cu na ka dawt hnuah cun nanmah duh nak ah hin na kal ti lai lo, kei mah nih kan chimh/fial mi tu ah hin um/ttuan ding ti hi a chim duh mi a si ti ah ka ruah/zumh?  Cu ca’h cun pei Jesuh nih ngatlai tu si ti lo in mitlai tu ah kan ser lai a ti nak cu a si cu. Peter nih hin a hlan ah, mitlai a si ti hi kan hmu bal loh, Jesuh a dawt hnu/theih hnu tu ah mitlai ah ai chauh, a rak duh deuh mi tu cu nga-tlaih i zuar kha a rak duh deuh mi tu rak si.  Peter nun nak ah hin nga-tlaih nak in mitlai si nak in van i thial kam hi a fawi hrim lai lo, Bawi Jesuh nih a chimh mi, a tuu tete a cawm nak, zohkhenhnak hna ah hin a lung a dongh caan a um kho, a har ngai ngai in a ruah caan a um kho mi a si. Cu ve ban tuk tthiam tthiam in, a rian thaing kan ttuan nak ah hin a har ngai lai, a in zia a har caan zong a um ko lai lungsau thin fual bu in kan ruah a herh ngai ngai.
 Genesis 29:15 nak zawn in kan rel ah cun Jacob nih a pu Laban fanu Rachel a conak kan hmuh. A tawinak in kan chim lai. Jacob nih Rachel co nak dingah a pu Laban sin ah kum-sarih chung a rian a ttuan piak, phun dangin kan chim ah cun, kum sarih chung a pu Laban rian a ttuan piak khawh in a fa nu Rachel a co ding a si. kum sarih a vun tlin tik ah cun a pe rih loh, a rak rianh cia mi can kum sarih chung a rian a ttuan piak tthan, Rachel co nak dingah. Bible nih fiang te’n a chim, Jcob nih a dawt tuk mi Rachel co nak dingah kum sarih chung cu ni tlawmte men ah khin a rel a ti. Jacob nih hin Laban fanu co nak dingah hin kum hlei-li chung hi lungnuam te in a hngah khawh. Ze ca’h dah a si ti ah cun a dawt tuk ca’h a si. Ni hin ni ah hin kan dawt mi a rian kan ttuan piak mi Bawi Jesuh nih a kan fial mi a rian kan tuan nak ah hin har lang mang le lung dong leng mang in kan um hmanh ah, ni ni khat ah a kan fial tu Bawi Jesuh he kan i hmuh/ton lai nak ah nuam le lawm te in lung sau te’n hngak bu in a rian thaing hi ttuan peng ko hna usih ti hi a donghnak ah chim ka duh. Kan tuah/ttuan mi thil vial te zong hi amah ca’h si dih ko hna seh, a sun parnak ca lawng te ah si ko hna seh.
Paul zong nih, kan nun ah cun Bawipa ca’h kan nung i kan thih ahcun Bawipa ca’h kan thi a ti (Rom14:8). Kan nih kan zapi te, Bawi Jesuh a daw mi kan dih lak zong hi a mah ca’h kan nun i a mah ca’h kan nun nak zong hi a loh ve awk a si ko ti hi chim ka duh. Ka hawi pa Thomas nih a rak chim mi cu, I live for Christ, and lost soul, a rak ti bal. Tu zingah hin mah a bia te cu ka lungah a hung chuak. Bawi Jesuh hi kan dawt tak tak ko a si ah cun a rian thiang ttuan i, cun kan nun zongah a mah ca’h, cun kan thih zongah a mah ca’h thih hi Bawi Jesuh nih a kan duh piak mi a si. Adonghnak bik ah, ni ni khat ah cun thil dang dang kan tuah mi thil hna le kan ttuan mi thil vial te hna hi kan i chir can an phan te lai, sihmanhsehlaw a rian thiang kan ttuan mi bel hi kan i chir khawh lo mi, a mah nih a kan lomh pi mi a si te lai ti zumh nak he, Pathian nih thlua kan chuah piak hram seh….

 All the blessings,
Tluang Zel Thang
    Philippines

Sunday, April 14, 2013

“BAWIPA KAN CUNGAH AA LAWM HNGA MAW”
Isaiah. 30: 18, Asinain nan cungah a velngeihnak langhter duh ah Bawipa nih an hngah ko hna. Amah nih cun a dingmi thil kha a tuah zungzal caah nangmah zangfah awk kha aa tim ko. Lunglawmhnak hi Bawipa I bochannak cungin a chuakmi a si.
Biahmaithi: A sunglawimi caan tha ka hmuh  caah lamhruaitu Pathian ka thangthat i tuanvo ngeitu nan cungah kaa lawm. Pumpak cio nan cungah Pathian thluachuahnak um ko seh. Ni thiazingah i ruah ti awk  ka duhmi cu, Bawipa kan/ka cungah  aa lawm hnga maw? A si loah kan/ka mahtah kan/kaa I lawm maw? ti hi a si.
Ni hin vawleipi kan zoh tikah buainak in a khat, thah le  nawn a tam, hlen le rawi a thing lo, lihchim le hrawkhrol a tam, daihnak le dawtnak a kik, hna ngamnak a um kho lo.  Vawleipi hi Pathian nih a hei hmuh dih ko va si kaw, zeitin dah a hei kan hmuh cio ning a si hnga ti ka ruat. Nun aa lawm/nuam kho lomi mi tampi um a si.
1)      Rampi buainak(ral)ruangah: A tu lio media thawngla pawl nih an hun tial ciomi vawileipi a hnin tu cu North Korea ral thawh lai le an president pa Kim Jong Un kong hi a si. Hi pa hi kum 29 lawng a si mi mino te a si amah uknak tangah a rammi hna cu mangtam in an um, an  thi le an sa tiang i ei in a rammi hna nih sifahnak an tuar, thinphang le lungrethei in an um,  a sinain ral thawh rumro aa tim i American le South Korea cu a tlerh khawnh thluanghluan hna, thin dawmh in an um, UNO pi a thin a phang, vawlei pi ral pathumnak zong a chuahpi hmanh maw tiah ceih le phai in a um. Ka lungah a chuak ngaimi cu I King 2: 1ff, ah Solomon fapa Rehoboam cu Isreal mi hna nih an siangpahrang i an hun ser tikah a mi hna an aunak aw kha ngai duh loin ningcang loin biachahnak a tuah tikah i doh le i ralnak i then le i cheunak a chuak i a pennak cu a kuai rup ko.

2)      Abuu buainak ruangah: Kan theih bantuk in a tu lio Kawlram ah Kachin buainak, mibuu (biaknak)  buainak, a um ruangah thih lohnak, sunghralhnak tampi a chuak, ramchungmi an hna ngam ti lo, tih phannak an ngei, pakhat le pakhat an i zum lo ral ah an i ruat, cucaah an puaisunglaw tingyan hmanh ah mibu buainak a um sual lai ti an phang,cozah nih ralvengtu tha tak in kan chiah lai an ti. Mibu buainak in rampi a buai kho.  Cucu a tu lio cozah zong nih a tih ngaimi a si ve.

3)      Cungkhar buainak ruangah : Nu le va kar ah dawtnak a tlawm tikah cungkhar a buai, i then cheunak a chuak, fa le an riangvai, a tu lio hrawng kan theih tawnmi cu nu le va i thahnak hrinmi fale he i dohralnak le i thah nawnnak kong hna an si. Chungkhar hmanhah pakhat le pakhat an i zum ti lo, an i tih i ral in an i hmu.

4)      Pumpak kan nunnak i buainak ruangah: Mah zawnlawng i ruahnak, porhlawt ruamkainak, duhfah hakkauhnak, thazaang der deuhmi nam netnak, Pathian or Biaknak zeirel lonak etc…hi ruahnak lungput ruangah mi zong an that, sualnak phun phun an tuah. Minung pumpak hrimhrim hi I tih a si cang.
Hi buainak hna chung hin kan nih tah kan luat tiah na ruat maw? Kei nih cun Laimi kan nun ah siseh, a hlei in Khrifami kan nun ah hram a rak um ngai cangmi a si  tiah ka ruah. Khua le ram, peng le tlang tanhnak, Khrihfabuu pakhat le pakhat i dohkalhnak, Khrihfa inchungkhar buainak phunphun I thenkhuai, i cheu hmalnak, pumpak nun ah Khrihfami ko hi zumhtlak lo kan tam lih kan chim, fir kan hmang, mi leirawi kan hmang. Mi thangchiat kan hmang rih. Hruaitu hna nih hmunhma kan i cuh, kan member hna an herhbau mi le an feeling kan theih piak kho hna lo. Kan mah min thatnak lawng kan kawl. A sinain Pathian kan cungah vel a ngei rih i a thla zung tein an kan huh rih. Cucaah u le nau hna mi ngan i cawi kan si tikah le tuanvo pek kan si tikah ka mipi hna an sal ka si hmasa ko lai ti pawm khawh le an aunak aw theihpiak khawh i zuam in a thatnak bik lam a kawlpiak khotu hruaitu si hi a herh ngai ko rua tiah ka ruah. Cu ve bantukin hruaitu pakhat nih cun a thawnnak a um bantuk in a dernak cu a um ko. Thangthatmi/nak kong lawng theih a duhmi kan si sual ahcun kan dernak  a kan chimh ngam lomi kan si tinak a si. Zeicahtiah minung cu a tlingmi a hohmanh kan um lo.
Biatlang kawmnak: Cucaah kan dernak kan thawnnak zawn tha tein chimh ngammi hruaitu, phun dang in, midang ruahnak a thami cungah aa hrawm khomi kan si ahcun pumpak kan nun ah siseh, cungkhar le mibuu he kan I pehtleihnak ah siseh, Khrihfabu, peng le tlang miphun le ram ah siseh remnak a um lai. Pumpak kan that ahcun chungkhar a tha, chungkhar in mibuu ah mibuu in rampi ah daihnak, remnak a um lai. Rampi a that i aa rem  tikah rammi nunnak ah  lawmnak le hnangamnak cu a tling lai.
Hi thil vialte tlamtlintertu cu Bawipa I bochannak thawng in kan hmuh  dingmi teinak a si. A velngeihnak in a kan hngah ko.Bawipa cu a dingmi thil a tuahtu a si caah nangmah/ keimah zangfak awk kha aa tim ko. Paul nih a  zungzal in I lawm uh, a zungzal in thlacam uh,   a ti  bantuk in Amah Pathian bia le thlacamnak in kan tlaih chih lawngah hi thil vialte hi tlam a tling lai I, Bawipa kan cungah aa lawm lai, A mithmai tha kan hmuh lai.       
“ Lunglawmhnak cu Bawipa I bochannak chungin a chuakmi a si”.

Hniang Tial.

Thank you!!!

Monday, April 8, 2013

ible cang thim: Matt. 21:1-11
Tlangtar: Jesuh Citmi Laa
Biahmaithi
                Kan ngakchait lioah hin nihin hi tumkung te put pah in “Hosana” tiah kan au caan a si. Tum kung te kan I put lioah cun kan rak Iawm tuk. Jesuh Khrih Jerusalem a luh caan a si. Sunparnak an rak pek ve bantukin kan thangthat ve awk a si tiah an rak kan cawnpiak. Samah Dar Zing hi a rak kan lumhsat ngai tu a si. nihin ah tumkung kan ngei lo nain, zeitindah Pathian hi sunparnak kan pek khawh lai ti kha     ruah ti dingah ka duh.
                Kan Bible cang thim hi Matt. 21:1-11 a si. Jesuh Khrih Jerusalem ah a luhnak dingah timh tuahnak a ngeihnak le sunparnak he a luhnak tuan bia a si. Hi tuanbia ah this tam nawn langhter khawh a si nain, La fate nunnak zoh in thazang lak dingah kan sawm hna.
                vv. 1-5 tiang kan zoh ahhin Jesuh nih  a zultu hna kha khua chungah nan va kal lai. Hrenmi la kha nan hmuh lai. Cucu nan va phoih lai. Cun mizei maw nih an in hal hna ahcun Bawipa nih a herh tiah nan ti lai ti kha a si. Laa hi pi fa si dawh an si. A zesihmanh ah Jesuh nih si citmi kha a biapi a si. Pathian nih hin cit dingah a kan herh cio. A laa nakin a laa nun kha biapi mi a si.
                Pakhatnak: Khrih caah si khawh a herh.(Available) Laa hi a lawngmi an si. Jesuh caah an i manh. An si kho. Jesuh nih cit khawh nak dingah sithiam (available) kan si a hau. Khrihfabuu chungah hin rian khinh timh ah a hrialmi kan um theu. Buu riantuannak ah kan al caan a um theu. Pathian caah kan i manh kho tawn lo. Monroe tuanbia hi an chim theu. Minthang actress a si. Pastor pa nih Pathian bia ruah dingah caan a hal an ti. Nain, a caan a pe kho lo. Ruah loin zarh khat hnuah a thi. “Did Billy Graham witness to Marilyn Monroe? Marilynn Monroe was visited by Billy Graham during a presentation of a show. He is a preacher and evangelist and the spirit of God had sent him to preach her. After hearing what the preacher had to say, she said: I don’t need your Jesus. A week later she was found dead in her apartment.”[1]  Jesuh caah kan si khawh lo chung poah cu Khrih hi kan caah a si kho ve lo. Pathian nakin kan chawva le thilri hna biapi deuh ah kan chiah ahcun Khrih nih a kan cit dingah a fawi lo ngai hnga. Pathian ram caah, kan nunnak a si kho maw?
                Pahinhnak: Hman awk tha kan si a herh(Useable): vv. 6-8 ahhin, Laa le a fate cu puan an danh hna i Jesuh nih ai cit ti kan hmuh. Laa hi a tlaih hnuah i chan khawh a si. Duh lo  khawh a si. Nain, an I chit ko. Hman khawh an si. Hman khawhmi nunnak tlukin a sunglawi deuhmi  a um lo. Kan pa Steven pa nih tuanbia a rak chim bal “Hakha ah pakhat pa cu lakphak din a huam ngai. A hawi le a sawm theu hna. Tangka 500 ca ai ken tawn. Lakphak an din dih in phaisa pek ai tim tawn nain, dawr ngeitu nih an kah khawh lo caah a hawi le nih an pek tawn” a ti. Cu caah hman khawhmi va si ulaw ka duh a rak kan ti. Kan man a fah tuk ahcun minung hi hman khawh a si lo. Kan man kan thumh deuh deuh tikah midang nih hman awk kan tha. Jesuh zong nih hin hman khawhmi kha a hman ko. Cit khawhmi kha ai cit ko.
                Pathumnak: Hman awk tha sinak nih mi a cawi. Thangthatnak hi vailam he a kal timi an si. (Crown): Crown begins with cross. Vv. 9-11 tiangah cun Jesuh kha an conglawmhnak kha kan hmuhJesuh kha an conglawmh nain, an phahmi puan a lamtu cu Laa a si. Laa cu Jesuh nih ai citnak cungin conglawmhmi chungah ai tel ve. Jesuh pennak ai hrawm dingmi cu amah nih a cit khawhmi hna minung an si ve ko lai ti kha a fiangter.
                Laa bantukin Jesuh nih mizei poah a kan herh dih. A kan kawh dih. Nain, a kan hmang dih lai lo. Ai manh ve lomi, a si kho ve lomi, le cit a duh ve lomi cu a lunglawmhnak zong a kan hrawmh kho ve lai lo. Amah nih a kan cit lawngah, minung nunnak hi sullam a ngeimi a si hnga.
                Zeitindah Pathian hi sunparnak kan pek khawh lai? Sikhawhnak in, hmankhawhmi sinak in…
                Pathian sunparnak caah si ko seh. Jesuh caah a lawngmi laa, hman khawhmi laa si ko hna usih. Cu nih cun a sunparnak a kan hrawmh ve lai.

Pastor Duh Sang


[1] Answer.com wiki answers> categories> entertainments and arts>celebrities> Did Billy Graham witness to Marilyn Monroe? March 23, 2013(3:30pm)

Bible Text: Romans 3:21-31

Theme: RIGHTEOUSNESS THROUGH FAITH, NOT BY LAW

My beloved brothers and sisters in Christ, a Blessed Sunday to every one of you!
In our Christianity belief there is a very important substance is Faith that helps us to be more reliable in our belief and the assurance of our salvation through Jesus Christ. When we were still sinner and not deserving to receive forgiveness, Christ died for forgiveness of all our sins and to give salvation. Apostle Paul, a servant of Jesus Christ had shared his understanding in his letter about the way of becoming the righteous as an exhortation to believers of Jews and Gentiles in Rome and every Christians around the world.
All we know that no one is perfect and righteous before the Lord. All of us as we got born as being of a sinner because of our forefather’s sin that we had inherited. There is no way to wipe out our sins or be forgiven and become a righteous. Because, when there was sinned the law also given. So that the sin is subjected to the law. But, we are so blessed that we are given a great opportunity to be forgiven all of our sins and become a righteous by amazing grace of Father almighty God. Since Christ died on the cross, our sins had been wipe out and forgiven; past, present and future sin by the blood of the righteous one Jesus Christ and absolutely set us free from the slavery bondage of sin. That is completely a free gift of our gracious God and accordance with His sovereign redemptive will of work. So that becoming a righteous is neither because of our good deeds nor our qualifications, but of our Faith in Jesus and a gracious free gift of the righteous God.
As we are human being and still living in the world, we may commit sin in our every daily life. Because we cannot become a perfect one by ourselves, except the Holy Spirit is not working within us. We have to confess our sins before the Lord and ask for forgiveness. God has promised to that we will be justified by grace and make us holy because we have Jesus Christ in our life, who died for us as a ransom of our sins and resurrected to give us eternal life. So that the moment when we accept, believe and confess that Jesus Christ died for our sins and He is Lord and Savior, we have become a righteous through Jesus Christ by our faith. But, if we ignore it, we cannot become a righteous and still in slavery of sin which is subjecting the law.  Even though Jesus Christ was a Jew, salvation was come from Him to all whether Jews or Gentiles those who believe in Him.
So there is none God of Jews or God of Gentiles. Because, God is only one, God of Jews and of Gentiles. Since we are not subjected to the law no need to worry whether we are Jews and Gentiles or circumcised and uncircumcised. Because Faith is the true medium of justification, not circumcision. We become righteous and are saved by faith through Jesus Christ.
 May God abundantly pour His heavenly blessings upon those who are saved by faith through Jesus Christ! Amen.

Pastor Lal Him Lian Loncheu Pahim
A.B.Th, Immanuel Theological Seminary
THAWHTHANNUN
                                      Matthai 28:1-10 )
Biahmaithi: Tuzing kan Bawipa Jesuh Khrih a thawhthan ni sunglawi ah a biathiang i hrawmti kho ding in caan tha a ka pe tu Pathian min ka thangthat i PCCF kan u le hruaitu hna cung zong ah kaa lawm ti vun chim ta ka duh. Tuzing caan ah ‘thawhthannun’ tlangtar in Pathianbia i hrawm ti hna u sih ti ka duh. Kan baibal cang thim ah rak lut colh ko hna u sih law…
Matthai 28:1-6 tiang kan zoh tikah, Mary Magdalin le a dang Mary cu zarh khat chung i ni hmasa bik ni khuadei kate ah khin, Jesuh thlan va zoh awkah ah an kal. Chikkhate ah khin li aa hnin i Bawipa vancungmi pakhat vancung in a rung tum i thlankhar kha a thawn i a cungah cun a thu. Vancungmi nih khan nu cu a thawh hna i, nan thinphang hrimhrim hlah u. Vailam tahnak thing i khenhchihmi Jesuh nan kawl ti kha ka hngalh.  A mah cu hika ah hin a um ti lo, a chim bantukte khan, a tho than cang tiah a ti hna. Hika baibal cang nih fiang tein a kan cawn piak mi cu Mary Magdalin le a dang Mary cu an thinlung an ruahnak dihlak le an caan pek in zarh khat chung i ni hmasabik ni khuadei kate ah Jesuh thlan va zoh awkah an kal ti kan hmuh. Phundang in chim ah cun an nunnak taktak in Jesuh an kawl ti hi kan hmuh khawh. Kan nih teh  nitin kan nunnak ah Khrih zei tin dah kan kawl cio ti hi pumpak i check cio tuah hna u sih. Nitin kan nunnak ah hin kan thinlung ruahnak dik lak le kan caan pek in Khrih Jesuh a kawltu kan si ve ding hi a bia pi ngai.
Vv.7-8 Chungah kan hmuh khawhmi cu ‘khulrang in va kal u law a zultu hna kha, thihnak in thawhter a si cang i a tu cu nan hmaiah Galilee ram ah a rak kal chung cang; khika ah nan va hmuh lai tiah va chim hna u. Cucaah i hnawhnam ngaiin thlan khan an kir, an thin a phangpah an i lawmpah i a zultu hna va chimh awkah khan an kal. Hika vv.7-8 nih a kan cawn piak mi cu Bawipa vancungmi nih va kal u law a zultu hna kha, thihnak in thawhter a si cang i nan hmai ah Galilee ram ah a rak kal chung cang tiah va chim hna u. Bawipa vancungmi nih cu tin a chimh hna bantuk in nu hna cu thlan in i hnawhnam ngai in le thinphanpah i lawmpah in cun zultu hna chimh ding ah cun an kal. Hi Baibal cang nih a kan cawn piak mi cu ‘thawhter a si cang’ ti le cu thawhter a si nak thawngtha cu a zultu hna va chimhding hi a si. Bawipa vancung mi nih a chimh hna bantuk in Mary Magdalin le a dang Mary cu zultu hna va chimh ding ah an kal ti kan hmuh. Cun Khrih a thawhthannak thongpang nih lawmhnak a pek hna i a zul tu hna va chimh ding ah an kal. Hi nih a kan cawn piak duhmi cu kannih zumtu vialte zong Khrih a thawhthannak ni le a thawngtha hna hi mi sin ah au pi le chim phuan a kan duh piak ve. Khrih a thawhthannak thawngtha nih lawmhnak tak tak le a thawngtha au pi duhnak thin lung a kan ngeih ter ve maw ti hi i ruat cio tuah hna u sih.
Vv. 9-10 nih a kan cawnpiak mi cu ‘Jesuh nih duak tiah a vun ton hna i nan sinah daihnak um ko seh, tiah a ti hna’ ti hi kan hmuh. A cung i ka langhter cia bangin Mary Magdalin le Mary cu zarhkhat chung i ni hmasa bik ni khua dei kate ah Jesus thlan zoh ding ah an kal ti kan hmuh. Cun a pa hnihnak ah Bawipa vancungmi nih thihnak in thawhter a si cang, khulrang in va kal uh law a zul tu va chim hna uh tiah a ti mi hna kan hmuh. Mary Magdalin le a dang Mary nih an thin lung tak in Khrih an kawl bantuk le Bawipa vancung mi nih a chimh ning hna in an tuah bantuk in Khrih cu an sin ah a lang ti fiang tein kan hmuh. Zumtu kan nunnak ah hin Khrih thawngtha  nih a kan cawnpiak mi hi kan zumh le kan nunnak ah kan i nun pi a herh. A biathiang kan i tlaih i a kan cawnpiak mi kan zumh ko si cun Pathian nih pumpak kan nunnak ah a thiangthlarau thiltikhawhnak in a kan ton ve lai i a kan um pi ve ko lai. Cucaah cun Mary Magdalin le  a dang Mary ban tuk in kan thinlung, kan ruahnak le caan pek in Khrih a kawl tu si ve hna u sih. Cun a thawhthannak (thihnak nih a tei lonak) thawngtha hi a au pi tu si hna u sih. Cu ti  kan thinlung kan ruahnak dih lak in Khrih a kawl mi le a thawngtha a au pi tu kan si ahcun nitin kan nunnak ah Khrih sin in a ra mi daihnak le hnangamnak kan hmuh ko lai. Khrih cu thihnak nih a tei kho lo nihin ah thawhter a si cang. Nifatin kan nunnak ah Khrih a kawltu tak tak kan si i a kan fial bang in a thawngtha a au pi tu kan si a si ah cun kan tuah tuan mi kip ah Khrih nih a kan tel pi lai i teinak hlawhtlin nak a hmutu kan si ko lai. 
Saya Kio Nawl Hmung
Baguio City
Bible cang thim: Matt. 21:1-11
Tlangtar: Jesuh Citmi Laa
Biahmaithi
                Kan ngakchait lioah hin nihin hi tumkung te put pah in “Hosana” tiah kan au caan a si. Tum kung te kan I put lioah cun kan rak Iawm tuk. Jesuh Khrih Jerusalem a luh caan a si. Sunparnak an rak pek ve bantukin kan thangthat ve awk a si tiah an rak kan cawnpiak. Samah Dar Zing hi a rak kan lumhsat ngai tu a si. nihin ah tumkung kan ngei lo nain, zeitindah Pathian hi sunparnak kan pek khawh lai ti kha     ruah ti dingah ka duh.
                Kan Bible cang thim hi Matt. 21:1-11 a si. Jesuh Khrih Jerusalem ah a luhnak dingah timh tuahnak a ngeihnak le sunparnak he a luhnak tuan bia a si. Hi tuanbia ah this tam nawn langhter khawh a si nain, La fate nunnak zoh in thazang lak dingah kan sawm hna.
                vv. 1-5 tiang kan zoh ahhin Jesuh nih  a zultu hna kha khua chungah nan va kal lai. Hrenmi la kha nan hmuh lai. Cucu nan va phoih lai. Cun mizei maw nih an in hal hna ahcun Bawipa nih a herh tiah nan ti lai ti kha a si. Laa hi pi fa si dawh an si. A zesihmanh ah Jesuh nih si citmi kha a biapi a si. Pathian nih hin cit dingah a kan herh cio. A laa nakin a laa nun kha biapi mi a si.
                Pakhatnak: Khrih caah si khawh a herh.(Available) Laa hi a lawngmi an si. Jesuh caah an i manh. An si kho. Jesuh nih cit khawh nak dingah sithiam (available) kan si a hau. Khrihfabuu chungah hin rian khinh timh ah a hrialmi kan um theu. Buu riantuannak ah kan al caan a um theu. Pathian caah kan i manh kho tawn lo. Monroe tuanbia hi an chim theu. Minthang actress a si. Pastor pa nih Pathian bia ruah dingah caan a hal an ti. Nain, a caan a pe kho lo. Ruah loin zarh khat hnuah a thi. “Did Billy Graham witness to Marilyn Monroe? Marilynn Monroe was visited by Billy Graham during a presentation of a show. He is a preacher and evangelist and the spirit of God had sent him to preach her. After hearing what the preacher had to say, she said: I don’t need your Jesus. A week later she was found dead in her apartment.”[1]  Jesuh caah kan si khawh lo chung poah cu Khrih hi kan caah a si kho ve lo. Pathian nakin kan chawva le thilri hna biapi deuh ah kan chiah ahcun Khrih nih a kan cit dingah a fawi lo ngai hnga. Pathian ram caah, kan nunnak a si kho maw?
                Pahinhnak: Hman awk tha kan si a herh(Useable): vv. 6-8 ahhin, Laa le a fate cu puan an danh hna i Jesuh nih ai cit ti kan hmuh. Laa hi a tlaih hnuah i chan khawh a si. Duh lo  khawh a si. Nain, an I chit ko. Hman khawh an si. Hman khawhmi nunnak tlukin a sunglawi deuhmi  a um lo. Kan pa Steven pa nih tuanbia a rak chim bal “Hakha ah pakhat pa cu lakphak din a huam ngai. A hawi le a sawm theu hna. Tangka 500 ca ai ken tawn. Lakphak an din dih in phaisa pek ai tim tawn nain, dawr ngeitu nih an kah khawh lo caah a hawi le nih an pek tawn” a ti. Cu caah hman khawhmi va si ulaw ka duh a rak kan ti. Kan man a fah tuk ahcun minung hi hman khawh a si lo. Kan man kan thumh deuh deuh tikah midang nih hman awk kan tha. Jesuh zong nih hin hman khawhmi kha a hman ko. Cit khawhmi kha ai cit ko.
                Pathumnak: Hman awk tha sinak nih mi a cawi. Thangthatnak hi vailam he a kal timi an si. (Crown): Crown begins with cross. Vv. 9-11 tiangah cun Jesuh kha an conglawmhnak kha kan hmuhJesuh kha an conglawmh nain, an phahmi puan a lamtu cu Laa a si. Laa cu Jesuh nih ai citnak cungin conglawmhmi chungah ai tel ve. Jesuh pennak ai hrawm dingmi cu amah nih a cit khawhmi hna minung an si ve ko lai ti kha a fiangter.
                Laa bantukin Jesuh nih mizei poah a kan herh dih. A kan kawh dih. Nain, a kan hmang dih lai lo. Ai manh ve lomi, a si kho ve lomi, le cit a duh ve lomi cu a lunglawmhnak zong a kan hrawmh kho ve lai lo. Amah nih a kan cit lawngah, minung nunnak hi sullam a ngeimi a si hnga.
                Zeitindah Pathian hi sunparnak kan pek khawh lai? Sikhawhnak in, hmankhawhmi sinak in…
                Pathian sunparnak caah si ko seh. Jesuh caah a lawngmi laa, hman khawhmi laa si ko hna usih. Cu nih cun a sunparnak a kan hrawmh ve lai.

Pastor Duh Sang


[1] Answer.com wiki answers> categories> entertainments and arts>celebrities> Did Billy Graham witness to Marilyn Monroe? March 23, 2013(3:30pm)