Bawi le Ui Ek Theology

Bible thim mi, Mark 10:42-45; 2Peter 2:19-22; Revelation 3:21

Yangon Lai Baptist Church ah MIT Professor E.Za Bik phungchimh an pek i, a chimmi cu, ni hin cu Prophet ka tuan tuah lai. Prophet cu, mi hmai zoh in, bia an chim lo. an mah duhning in zong in bia an chim lo. minung duh ning  zong in  bia an chim lo. Pathian nih chim uh a ti ning in an chim, mi nih huatnak an tong. Asinain an chimmi cu, mipi thathnemnak ca-ah asi ati. Cu ve bantuk in kei zong Bawi le Ui –ek theology biatlang taar in  Phungchim ka timh tikah, mi cheukhat nih an duh lai lo ti ka theih ko. Kei mah zong chim ka duh mi cu, asi theng lo. A sinain aco hlangmi ca-ah cun, kan Chin ram le kan Chin miphun damnak asi lai ti cu ka zumh.

 Bawi

Kan Chin minphun chung mi tampi cu, kan pupa hna chan ah, Bawi phun, mithiang phun , sal phun tbk, a rat um. Bawi hna cu, khua le ram uktu an si i, khua le ram an rak dawt, an rat kilven, thingkung, saram, lo thlawh nak le, zeizong vialte kipah, saupi ca-ah khua an rak ruat lengmang. An khua chung misifak, ngaktah an thla a tla nak hnga tthate in an rak kilven hna. Mi pi cungah an lung asau. Mi zangfak an thiam.Mi an dawt hna. Mi thleidan an hman lo. an thin a tawi lo. misualnak an ngaithiam hna. An sal le, an mithiang hna nih leiba an ngeih sual ah cun an cham piak hna. Cu ca-ah Bawi a ttha mi cu, a mithiang le a sal hna an rak tam chinchin. “Bawi lung manglung” ti in a um i,  acheu Bawi hna cu, ni hin ni tiang, nupi thit an i timh tik ah, Bawi phun an kawl. Tachun nak ah, Zotung bawi pa nih nupi thit aduh i, Zotung ram ah ahmuh khawh ti lo ah cun, Zophei, Lautu, Sethang..etc tiang akawl cang. Nihin, Krifa chan tiang mi cheu khat hna nih cun, bawi pawl cu, an lungthin attha deuh tiah an zumh. Asi nain hnu ah cun Bawi pawl nih anmah pumpak ca an ruah mi atam tik ah Pathian nih Bawi sinak kha atlau ter cang.

Kan baibal ca kan zoh tik ah, Bawipa Jesuh kri cu, Siangpahrang vialte Siangpahrang Bawi vialte Bawi ti asi.( Rev 19:16). Kan Bawipa Jesuh hi, Vawlei taksa in a nun lio ah, Sianpahrang le Bawi sikhawh nak ding ca-ah, B.Th, M.Div, M.A.T.S,M.Th, D.Min, D.Mis, Ph.D ti in degree pakhat hmanh ahmuhmi, kan hmu lo.Dr Jesuh, Rev. Jesuh, ti zong kan hmuh hlei lo. Jesuh “Jesus” lawng kan hmuh. Bible ca ah, a rian tuannak kan hmuh mi pakhat cu, Mary fapa lehtama ti lawng kan hmuh. (Mark 6:3).

Asinain Kan Bawipa Jesuh, Bawi vialte Bawi a rak sinak cu, mi vialte tangah ai dor i, mivialte ca-ah sal a rak si khawh ca-ah asi. Kan bible (Phi 2:3-11)nih fiang tein an kan chimh.

3 Pakhat le pakhat i entainak le mah pumpak thangṭhat kawlnak kha nan lakah umter hlah u. Toidornak lungthin tu kha ngei cio u law midang nakin ka ṭha deuh tiah zeitikhmanh ah vaa ruat hlah u.

4 Cun midang duhning kha hmuh thiam i zuam u law nanmah duhnak lawng kha ruat hlah u.

 5 Nan lungput cu Khrih nih a rak ngeihmi lungput kha si seh; cucu hihi a si:

 6 Pathian sinak kha a ngeih zungzalmi a si ko nain hramhram in Pathian tluk si awk kha cuh awkah a rel lo.

7 Amah lungtho te tu in cu vial cu a hlawt dih i sal sinak tu kha aa lak; Minung bantuk ah a cang i minung mui in a lang;

8 Mi toiah aa dor i nawlngaihnak lam kha thih tiangin a zulh— vailam cung thihnak kha. 9 Hi ruangah hin cunglei a sannak bik hmun ah khin Pathian nih a cawi i min vialte lak i min cungnung bik kha a pek;

10 Cucaah Jesuh min upatnak caah cun vancung i a ummi vialte nih si hna seh, vawlei i a ummi vialte nih si hna seh, vawlei tang i a ummi vialte nih si hna seh, an khuk an i bil lai i

11 Pathian kan Pa sunparnak caah cun lei vialte nih Jesuh cu Bawipa a si, an ti lai.

 Bawi Jesuh azul tu hna thutdan an i cuh tik ah,

 Bawipa Jesuh nih achim than mi cu, (Mark 10:42-45).

 42 Cucaah Jesuh nih an dihlak in a auh hna i, "Vawlei cungah cun uktu bawi hna nih an ukmi michia hna cu, a lal in an lalhnawh tawn hna i hruaitu hna nih a uk in an uk tawn hna ti cu nan hngalh.

43 Sihmanhsehlaw nannih cu hi bantukin nan si awk a si lo. Mi ngan si a duhmi cu nan sinum a si awk a si,

44 bawi cem si a duhmi cu nan dihlak sal a si awk a si.

45 Zeicahtiah Mi Fapa hmanh hi, rian ṭuanpiakmi si awkah ka rat ṭung lo, midang rian ṭuanpiaktu si awk le mi tampi tlanhnak ding ca i ka nunnak pek awkah pei ka rat cu," tiah a ti hna.

 Ui ek Degree

Bible ca chung ah,Kan Bawipa Jesuh,  Zultu Paul le, Zultu Peter nih Uico ti mi bia an hman mi hi kan hmuh.

"A thiangmi thil cu uico kha va pe hna hlah u — an i let lai i nanmah lehlam kha an in seh hna lai. Nan lungvar cu vok hmaiah va thla hlah u, vok nih cun a lamh in an lamh men ko lai.(Matthew 7:6).

2 Thil ṭhalo a tuahmi hna kha i ralring hna u, nan cuarpar nan i tan awk a si a ti pengmi uico hna kha i ralring hna u.(Philippians 3:2).

19 Luatnak nan hmu lai, tiah bia an kamh hna, sihmanhsehlaw anmah hmanh kha, rawhralnak a phakpitu hna an ziaza sal kha an si — minung hi a teitu paoh sal a si ko. 20 Kan Bawipa le kan Khamhtu Jesuh Khrih an hngalhnak thawngin hi vawlei cung thurhnawmhnak in a luatmi hna cu, hi vawlei cung thurhnawmhnak nih khan a tlaih ṭhan hna i a tei ṭhan ahcun, a hramthawk i an rak umning nakkhan an donghnak cu a chia deuh. 21 Dinnak lam kha hngalh ṭung i nawlbia thiang kha mertak ṭhan nakcha cun, dinnak lam kha hngal lo lawlaw in rak um ah an caah a ṭha deuh suaumau hnga. 22 An tuahsernak nih hin, "Uico nih cun a luak a ei ṭhan," ti le, "Vok cu kholh hnuah nawncek ah aa bual ṭhan," timi phungthlukbia kha an hmaanter ngaingai. (2 Peter 2:19-22).

Ram dangpawl cu ka thei hna lo nain,  Kawl pawl le, Chin pawl cu, Kawl nih “khui” timi le, Kan nih Chin(Lai) pawl nih “Uico” timi bia hi kan i fahsak ngai mi bia asi.

Uico ek cu, ahohmanh nih an duh lo pin ah, a rim a chiattuk ca-ah afih in an fih mi thil asi. Cu bantuk ve in, degree kan hmuh mi kha mi nih a fih in an fih mi degree asi ah cun Ui ek degree asi cang. Pathian riantuantu ti mi cu, Zarhpi ni ah, Pulpit cungin phungchim le group mail chung in sermon ttha tial mi nak in, khoika kan um poh ah, kan pum a um nak hmunpoh ah, kan cawl canghnak le,kan nun zia kha, kan pawngkam aum mi hna ca-ah, Ui ek ban tuk asi sual hnga maw ti kha i ralrin peng ding asi. Tachunhnak ah, mi pakhat he ton kan i timh tik ah, kan chim ban tuk in a can kan hman maw?mizapi kan hman mi, capuai cungah, kan ei dih hnu in, thiang tein kan tawl maw. Umkheng tawlnak ah  athurhnawmmi, tha tein fim lo in kan kal tak sual maw? Mi zapi he electric kan hman ti tik ah kei mah pakhat ca lawng ti ban tuk in kan hman sual maw? Midang teh zei tindah an hman? Zunput(CR) kan kal tik ah, ti toih lo in kan um sual maw? Ti kan kholh tik ah, satpia tonnak abuu le, plastic te athurhnawmmi hna kan  kal tak sual maw? Mi dang thil a cin mi an pho mi kha aro hlan ah, kan mah thil kan pho duh ruang ah  kan thial piak sual hna maw? Kan mah ca lawnglawng a ruahmi kan si sual maw? Kan mah kan thurter mi athurhnawm mi hna hi, aho nih dah athianhter than tawn ti mi te hna kha ruah awk a si.mah thil hna hi, thil hme te asi ko nain, athurtertu kan ca-ah cun, zei hmanh apoi lo na in, athianhtu le, kan hnu i, CR kal mi hna ca ah le, rawl a ei mi hna ca-ah cun, Uico-ek ban tuk asi cang.

Mah thilpawl hi, degree ngahnak ding cu asi lo. Degree ngahnak course zong ah atel ti lo. asi na in, tang cheu hmanh a cawng lo mi, a thiam lo mi nih an theih mi, umtu zia kha kan theih ti lo ah cun, kan thiammi, catang sangsang le degree sangsang cu, Ui ek degree bantuk asi cang.

Kan pupa hna chan ah, Zu(din zu) cu, rawl bantukin an rak hmanmi asi. Kri fa an si hnu in, Zuri le zu din cu chim lo, an zoh hmanh an zoh ti hna lo. Nihin kan Chin mi an kan hrawk bik mi cu, Zu kan ti. Asinain, Ka hrin thar ati i, Zu a phiat mi hna ni zeizat dah a khan.. Pathian riantuantu hna tah zu ading bal lo mi pa zeizat dah an um. A ri bal mi dah?

Biadong nak.

Nifatin kan nunnak hi, Kan sermon thabik asi i, mi tampi nih cun, kan degree, kan thiamnak , kan Theology kha an zoh hna lo i, an ca-ah zei ban tuk mi nung dah kan si ti hi an ruat peng ko lai. Santlailo bik pa/nu, mi nih an nautat bik pa/nu hmanh kha, zei ah kan rel lo i, faktuk in alung kan fak ter ah cun, kan degree zeitluk in a san zong ah, mahpa/mahnu ca-ah cun, kan degree cu, Ui ek degree ban tuk asi cang.

Asinain, degree zeihmanh kan ngeih lo zong ah, Kan bawipa Jesuh nih  an ka cawnpiak bantuk in, mi thinglung damtertu kan si khawh lo hmanh ah, mithinglung afakter mi kan si lo ah cun, ni dongh ni ah Bawipa nih ka ‘pawng ah rak thu tuah’ an kan ti  te lai

Keimah kha teitu ka si i ka Pa pawngah a bawiṭhutdan cungah ka ṭhut bantuk hin, teitu a simi cu ka bawiṭhutdan cung i ka pawngah ṭhutnak nawl kha ka pek hna lai.(Revelation 3:21).

Tampi ka lawm Pathian nih a bia cu, kan minphun damnak ca-ah thuachuahnak pek ko seh Amen.

Rev.Paul Thaung Tin