Nawlngaihnak nih a chuahpi mi le nawlngaihlonak
nih a chuah pi mi (1 Sam.15; 22-23)
By Amos Sang Hlei
Pathian nih cantha cansunglawi akan pek mi cungah lomhnak tampi ka ngei. Zeicatiah cun hitibantuk in thawngthabia chimnak caan ka hmuh ve caah a hleice in Bawipa min ka thangthat ko. Tuzing ah i ruah tti hna usih ti kaduh mi cu siangpahrang Saul nawl a ngaih lo ruangah Pathian nih siangpahrang sinak in a tthumhnak le nawlngaih lo cu ttih a nun zia le nawlngaihnak nih a chuah pi mi lunglomhnak, thluachuahnak a si zia kha ruatti hna usih ti ka duh.
A tawi fiannak in Israel mi le Saul siangpahrang kong kan van zoh ta lai. Israel mi hna cu pathian nih Egypt ram sal tannak hmun in a van chuah pi hna I thase ramcar chung in khin Canaan ram (a kamh mi hna ram) an luh tiang siangpahrang an ngei bal lo. Pathian cu an siangpahrang le an uktu a rak si. Cu chung vial te cu “biaceihtu” (judges) nih an rak hruai hna i Samuel hi a donghnak bik biaceihtu a si I cun prophet zong a si mi a si. Samuel chan cu a hung si i cu tikah Israel mi hna nih siangphrang ngeih kha an duh ve (Chap.8) zeicatiah cun an pawng an kam I a um mi hna ram cu uktu siangpahrang an rak ngei dih cang. Cubantuk cun Israel mi hna nih cun siangpahrang ngeih kha an duh ve tik ah Samuel hmang in Pathian nih Saul cu Israel siangpahrang ah a rak thim. Cu ticun Saul cu Israel siangpahrang a hmasa bik a si I kum 40 hrawng a uk hna.
Sihmanhsehlaw Pathian nih Saul cu a hlawt, zei ruang ah tiahcun Bawipa nawl bia a ngaih lo ruangah a si. Avoi (1) nak Chap.13, voi 2nak Chap.14, voi 3 nak Ch.15 chungah Amalek mi hna dohnak kongah khan a si.
A cheuchum lawng nawlngaihnak
Pathian nih Saul cu Amalek mi kha va kal law va do hna, na tei hna lai i an minung si hnaseh an sattil sihnaseh na thah dih hna lai…na zuah hna lai lo tiah nawl a pek. Cu tikah Saul nih cu Bawipa bia bang cun akal I Amalek mi hna cu a va tuk hna I a tei taktak hna. Sihmanhsehlaw Bawipa bia kha tling tein a zul lo, an siangpahrang pa Agag zong a that loh cun an cawtum thau hna le an sathil thau mi pawl zong a zuah hna, a that hna loh, raithawinak ah a ti…Saul nih raithawinak ah a ti tikah kamkhat lei van ruah duak ah cun thil tha a si ko lo hme maw ti awk in a um. A si nain Bawipa duhlo zawng tak a raksi. Hi kaah van langhter ta ka duh mi cu a caancaan ah cun Pathian kan biaknak ahhin kan mah duhning in Pathian kan biak tawn. Phundang in van chim ahcun minung nih kan thluak in kan tuak i cu chungah cu Pathian hi khumh kan timh tawn, kan mah nih atha arem kan ti ningin kan biak ve tawn. Kan mah duhnak tu ah luhpi kan timh tawn. A taktak le a ngaingai ah cun Pathian duhnak chung tuah khan sermi thil vialte hi a cawl a cang I khua a sa ding kan rak si. Pathian duhnak tu hi kawl le hmuh khawh I zuam hna usih tiah kan sawm tthan hna.
Cun hi ka zawn ah afiang mi hna cu pathian nih a cheu bang lawng nawlngaihnak hi a duh lo ti kha a lang. Pathian hmaika ahcun a cheubang lawng nawlngaih cu nawlngaih lo he ai tluk bak mi a si. Tling tein a nawl ngaih hi a duh mi cu a si. Cucaahcun nawlngaihnak hi a biapi taktak mi a si. Kan krihfabu chungah siseh kan zatlaangnun ah siseh kan innchungkhar ah siseh, pumpak kan nunnak ah siseh nawlngaihnak a umlo ahcun “daihnak” a um kho ve loh. kan lakah daihnak umseh ti kan duh ahcun nawlngaih hmasa a hau. Saul zong Bawipa bia angaih lo tikah a cungah daihnak, hnangamnak le lomhnak aum kho ti loh. Cucah nawlngaih lo nih a hei chuahpi micu thihnak, fahnak tehna, sunghnak te hna, lungretheih vansan aunak tehna kha an si. Kan Bible chungah hin nawlngaihlo ruangah harnak atong mi tampi kan hmuh hna. Adam le Eve (Gen.1-3) ah Pathian nawl an ngaihlo ruangah Eden dum chung in chuah lawng hmanh siloin thihnak tiang in a chuak. Cucaahcun Adam sualnak kan ti tawn mi hi nawlngaihlo ruangah a chuak mi a si. Cun Jonah zong Bawipa nih kal a fial nakah akal duhlo ruangah Ngapi pawchung tiang a phan, vansang au in a um khah. Cun Israel mi phun zoh rih hna usih, Bawipa bia an ngaihlo ruang ah kum zeizat dah miphun dang kut tang ah sal ah an tan? hremnak an tuar? Hi vialte hi Bawipa nawlngaihlo ruangah a chuakmi lawngte an si dih.
Nawlngaih cu thluachuahnak
Sihmanhsehlaw nawlngaihnak nih a chuahpi mi cu thluachuah hmuhnak, lunglomhnak asi. Abraham (Gen.12:1-4,22:1-20) Bawipa nih kal a fial nakah a kal, cun a fapa ngeih chunte hmanh kha Bawipa nih raithawinak rak kape ati i a fial bantuk in a tuah ko. Cucaah Abraham cu Pathian nih thlua achuah I miphun hna hringsortu le zumhnak lei zong ah “Pa” tiah ti kawh asi. Jesuh nawlngaihnak (Phil.2:1-11), Peter nawlngaihnak (Lk.5:4 -10), cun Deut.28 chungah Bawipa bia ngaih cu thluachuah hmuha asi zia, miphundang uktu sinak tehna, cinthlak nak leiah siseh, satil zuatkhalhnak ah siseh thluachuah hmuhnak asi zia kha fiangtein kan hmuh khawh. Cun Bawi Jesuh nih a timi cu “ka bia a ngai I ka nawl a zul mi cu zungzal nunnak an hmuh lai a ti. Cun John 14:15 ah Jesuh nih “If you love me keep my commandments” ati. Cucaah cun Bawipa nawlngaih hi a mah lungton khawhnak zong a si I thluachuah hmuhnak zong asi I zungzal nunnak hmuhnak zong asi tihi atharin thei than hna usih ti kaduh.
A donghnak ah A.D 410 lioah khan Augustine nih a chimmi cu “thilttha vialte a chuahpi tu, a hringtu cu nawlngaihnak a si” tiah a rak ti. Cucaahcun theology thatha, fimnak thiamnak thatha hnahi nawlngaihnak nih a zulhlo ahcun aping an su tawn anti. Cun zumhnak kan timi zong amah Pathian duhnak tuahnak aitello ahcun athi thiamthiam ve anti. Cucaahcun Pathian nawlbia ngaihnak in kan nunnak kanhman ahcun kan minung hawi he I remnak, I dawtnak, thluachuah hmuhnak lam a si tihi kan zate in van thei tthan hna usih ti kha a thar in kan sawm tthan hna. Hi sermon tawite hi a theitu a reltu le a ngaitu nan zate hrangah Bawipa a hna a tlak ahcun a mah nih thluachuahnak kan pek piak hram ko seh. Amen!
By Amos Sang Hlei
No comments:
Post a Comment