Dawtmi unau hna,
Happy Sweet Sunday po!
Nihin Zarhpi Online Sermon a kan hrawmhtu saya Lewis Thla Peng Cung cungah lawmhnak tampi kan ngei. Amah hi PCU ah (Ph.D.) in religious cawng cuahmah liomi a si. Bawipa nih umpi sehlaw thluachuah chin ko seh tiah PCCF nih thlaza kan campiak! Tampi kan i lawm.

Noah Nun Nih Zeidah Akan Cawnpiak?

 

Nizing Bawipa thawhthan ni ah PCCF hruaitu hna nih Pathian thawngthabia phuannak caan tha nan ka pek caah kai lawm tuk. Pathian nih PCCF le member pakhat cio a thar in thluachuah in pe hna seh. 

Biadomhnak:

Noah timi min kan theih le caangka in kan lung ah a hung chuak dingmi cu buanchukcho (the great flood) kong, a si lo le a tulio hrawng a laar ngaimi Noah timi movie a zohmi hna caah cun cucu movie cu kan lungah a hung chuak colh lai ka zumh. Noah le buanchukcho kong cu kan hngakchiat lio tein Sunday Church School ah kan rak cawn tawn I kan theih ngaingaimi tuanbia pakhat bantuk a si ko. Tuchun ah “Noah Nunnak Nih Zeidah Akan Cawnpiak" timi tlangtaar in hi capar ka hun tial timh tikah kan theih cia mi Noah kong hna hlei khan cun zei pipa chim len ding khi a um lo. Sihmanhsehlaw a kong lawnglawng theih lengmang tung I cucu kan theihmi chungin kan inunpi ding le kan icawn dingmi tete hna kan inunpi lo, icawn tung lo ahcun zeihmanh santlaihnak a rak ngei lo. Cucaah Noah nunnak in maw si lo ah Noah sin in kan icawn awk thil tampi lak ah a tlawmte hun char ve hna usi tiah kan sawm hna. 

Noah cu kan theih bantukin Pathian nih mitha, mifel a timi pa a si. Genesis 1 chung kan zoh tikah kan hmuh mi cu, Pathian nih nunnak a ngeimi he a ngei lo mi he ser hram a rak thawk tikah a sermi hna kha pakhat hnu pakhat a zoh hna i ai lunghmuih tuk, a lungtling tuk. Sihmanhsehlaw caan a rau lo, Pathian nih a sermi vialte lila kha a zoh tikah ai ngaichih than. Pathian nih a sermi thil hna hi amah lamkaltu le amah lunglawmhtertu dingah a sermi hna an si ti cu Bible nih a kan cawnpiakmi a si. Sihmanhsehlaw Noah chan kan zoh tikah vawlei cu thatlonak in a khat, minung hna nih Pathian lungton an itim ti lo, anmah nuamhnak le lawmhnak lawnglawng kha an kawl. Pathian nih minung cu a zoh hna tik ah a lungtongkhotu pakhat hmanh a rak hmu kho lo i Pathian cu a ngaih a rak chia ngaingai i minung a rak ser hna kha ai ngaichih ngaingai. Cutikah Pathian cu a thin a hungtuk i vawleipi kha tawl/thianh a timh. Kan Bible ah kan hmuhmi cu “Ka sermi vialte hna hi khuazei an um hmanh ah ka thah dih hna lai, Saram vialte le va vialte si hna seh ka hloh dih hna lai, ka rak ser hna hi kaa ngaihchih,” a ti. (Genesis 6:7-8) 

 

Cu ti i Pathian nih a ser cia mi minung hna a zoh i a lung a dongh tuk le a thin a hun tuk lio ahcun Pathian lung a rak tong i a rak lawmhtertu pakhat a rak um. Cucu mi zei a si lo, Noah timi pa a rak si. Cutikah Pathian nih a timi cu hi pa nih hin ka lung a ka lawmhter i lawmhnak a ka pek, cucaah hi pa le a chungkhar hin vawlei ser hram ka thawkthan lai tiah a rak ti. (Second Creation Account) Noah nih Pathian lung a rak ton i a rak lawmhter ruangah nangmah le keimah zong tuchun ni ah kan nunkhawhnak hi a rak si. Noah nih zeitindah Pathian lung a rak ton i Pathian lunglawmhnak a rak pek i kannih nih tah cu chung cun zeidah kan icawn ve lai i zeitindah Pathian lung kan ton ve lai i Pathian kan lawmhter khawh ve lai? Noah nih cun hitihin Pathian lung a ton i a lawmhter; kannih nih tah zeitindah Pathian lung kan ton lai I a lung kan lawmhter ve lai? 

1.   A sangbikmi dawtnak he Pathian kan dawt tikah Pathian ailawm: Ahohmanh nih Pathian nawl an rak ngaih lo lio le Pathian an rak dawt lo lio ah Noah nih cun zeidang thil vialte nakin Pathian a rak dawt deuh. Genesis 6:9b ah kan hmuh mi cu “Noah cu mitha a si i amah lawnglawng kha cu caan ahcun Pathian lung a tong mi a si; Pathian he I hawikomh in a nungmi a si.” Pathian he naihniam te in pehtlaiihnak (relationship) ngeih i ihawikomhnak (fellowship) ngei bu tein nun hi zumtu mi hna kan nunnak ah a biapi bikmi le Pathian zong nih a kan duh piakbikmi a si. Pathian nih amah dawtu dingin akan sermi kan si. Pathian nih hin akan pek tluk in zeihmanh a kan hal lo, sihmanhsehlaw akan hal mi lakah Pathian cu Amah dawt hi a si. Hosea 6:6 ah kan hmuhmi cu Pathian nih hitin a ti, “Ka duh bik mi cu fekte in nan ka dawt hi pei a si cu, nan raithawinak hi a si tung lo, Ka mi nih nan ka hngalh hi pei a si cu, khanghthawinak hi a si tung lo” tiah a ti. Pathian nih akan dawt ning le ka daw ve hna seh ti a kan duh ning kha fiangten kan hmuh. Pathian nih hin amah he caan hman ti hi a kan duh piak tuk mi a si. Cucaah cun, zeitindah Pathian nih a kan dawt lai I kan mah zong nih kan dawt khawh ve lai timi hi kan nunnak ah biapi taktak mi rian pakhat ah kan ruah ding a si. A ngaingai tiah dawtnak cu zeizong vialte nak in a sang deuh mi a si. Kan Bawi Jesuh nih cun a nganbik mi nawlbia a ti. Jesuh nih cun, “Bawipa na Pathian cu na lungthin diklak le na ruahnak dihlak le na nunnak dihlak in na dawt lai, tihi a nganbikmi le abiapi bik mi a si mi nawlbia cu a si”. Matthai 22:37-38

2.   Na thinlung dihlak in Pathian na bochan I na zumh tikah Pathian a lung ai lawm: A pahnihnak ah Noah nih zeiruangah dah Pathian a lung aton tiah cun sullam a ngei lo mi a lo nain Noah nih cun Pathian kha a thinlung dihlak in a bochan I a zumh. Bible nih a timi cu, “Noah kha, a hmuh khawh lo mi hmailei thil kongah, Pathian nih ralrinnak a pek tikah cu ralrinnak bia a theih tertu cu zumhnak a si. Pathian bia kha a ngaih I lawng pakhat a ser I cu chungah cun a mah le a innchungkhar kha himte in an um”. (Hebru 11:7) Noah nih a mit zong in a hmuh khawh lo mi, zumhding zongah sullam a ngei theng lo mi a zumh I a tuah mi thil hi ruat ve hmanh. Zohhmanh, nikhat cu Pathian nih Noah sinah a ra I hitin a chimh, “minung ka zoh hna tikah ka lung a dongtuk, vawleicung ah nangmah dah ti lo in a hohmanh ka kong a ka ruat mi an um lo. Sihmanhsehlaw Noah nangmah kan zoh tik ahhin kai lawm I ka tha a nuam. Na nunnak nih ka lung a ka ton, cucaah vawlei pi hi ti in ka tawl lai I nangmah le na chungkhar in sernak hram ka thawk than lai, cucaah tilawng nganpi pakhat in serlaw nangmah le na innchungkhar le saram vialte hna cu cucu lawngchung ahcun himten kan um ter hna lai” tiah a ti.

Pathian nih Noah a chimhmi chung in Noah nih zumhawk ah ai harh taktak dingmi thil, dangkhat in kan chim ahcun Noah nih Pathian chimmi zeitihmanh in a zumhter kho lo dingmi (doubts) pathum an um. Pakhatnak ah, Noah nih ruah a hmu bal lo. Bible nih a timi cu “ruah a sur lo nain ti cu vawlei chung in an un put I vawlei cu an hnawm ter”. Genesis 2:5-6 Cucaah Pathian nih ruah ka surter lai I ti ka lianhter lai a ti tik ah Noah caah zumhawk a har taktakmi a si. Pahnihnak ah, Noah cu rili he meng tampi ai hlatnak ah a um mi a si. Tilawng nganpi cu ser ko hmanhsehlaw zeitindah cucu tilawng nganpi cu tichungah a chiah khawh lai? Pathumnak, saram vialte khawmh suat dih hna I tilawng chungah luhter ding cu minung sinak in cun a si kho lo tuk mi a si. Sihmanhsehlaw Noah nih cun Pathian nih a chimh ning bantuk tein a tuah dih, zei pakhat te hmanh complain a tuah hrimhrim lo. Pathian kha a sining dihlak te in a bochan I a zumh nak nih khan Pathian cu a lawmhter.

Thinlung dihlak tein Pathian bochan le zumh timi cu kan caah Pathian nih zei hi dah a thabik a si ti a theih ko mi zumhnak (faith) kan ngeih kha a si ko. Bible nih a timi cu, “a si nain Pathian lung a tongmi cu amah a tih mi le a fek mi a dawtnak aa bochan mi kha an si”, ati. (Salm 147:11)

Noah nih tilawng a ser tik ah kum 120 a rau. Ruat ve hmanh zeitluk khin dik a lung a dongh caan a va tam ve hnga. Kumkhat hnu kumkhat an liam ruah muisam pakhat te hmanh a de bal lo. Cutikah mi tampi nih a hrut cang ko hih an ti, an nihsawh, heh tiah capoh nak ah an hman. Mihrut pa Pathian nih aka chimh tiah maw ai ruah hnga ti in heh tiah an ti len ko zongah Noah nih Pathian nih a chimh mi cungah a thinlung dihlak te in a zumh a bochan thiamthiam.

Tuchun ni ah nang na nunnak ah tah zeibamtuk hmunhma le tikcucaan ahdah na thinlung dihlak tein Pathian ibochan le zumh na herh? Fa le nih nu le pa le an dawtnak le an fimnak kan bochan tik hna I an ilawmhtuk bantuk khin kan zumhnak nih Pathian a lung a lawmhter ve. Bible nih hitin a ti, “Zumhnak lo in Pathian lungton khawh a si lo”, (Hebru 11:6).

3.  Kan thinlung dihlak tein a nawl kan ngaih tikah Pathian a hmai a panh I ailawm: Vawleicung khuazakip I a um mi hna saram vialte lawngchung I chiah dih hna I khawmh hna dingah cun zeitindah rawl pek ningcang zohkhenh ningcang a si ti zong theih dih a hau, cu caah Noah nih amah duh poah in tuah awk an tha ti lo Pathian nih hitin na tuah lai a timi ning tein tuah dih an hau. Pathian nih, “khah Noah, na duh ning te in tilawng ser tuah” a ti hrimhrim lo. Zei pungsan in dah na sak lai, a tung, a san, a kauh, a sau, zeibantuk thing dah nahman lai titian khin a chim cikcek dih I saram zeizahdah tilawng cungah na khumh hna lai titian khin a chim dih. Zeitindah Noah nih Pathian nih a chimh mi cu a leh tiah cun, Bible nih hintin a ti, “cun Noah nih Pathian nih a fial mi vialte cu a tuah dih”, (Genesis 6:22)

Zohmanh Noah nih a dihlak (completely) in Pathian nawl a ngaih. Pathian nih hitin a timi leng in zeihmanh a tuahmi a um lo. Tuchun ni ahhin Noah bantukin Pathian nih tilawng nganpi kan serter ve sehlaw Pathian sinah kan biahalnak a tam lai ning hi. Sihmanhsehlaw Noah nih cun Pathian bia pakhat hmanh a al lo I biahalnak zong a tuah lo. A thinlung dihlak tein Pathian nawl kha a ngaih ko. Aa hihi cu hmailei hna ah kan tikhawh ahcun kan tuah te lai thla tu cam ta rih ko usih tiding a si lo. “A tlai mi (delayed) nawlngaihnak cu nawlngaih lo he ai khat”. Nawlngaihnak nih theihhngalnak innka a on.

Voi tampi cu a cheuchum lawnglawng in Pathian nawl hi kan ngai tawn. Nawlbia hna khi zulh dingah kan iharh mi le a biapi deuh lo, zulh ding zong ah a har, tiah kan ruah mi hna khi kan hnon zau I a fawi deuh mi le kan zulh khawh ding le kan zulh duh deuh mi tete hna khi ithim zau in zulh kan itim. Biakinnn cu ka kal ko lai nain thawhlawm cu ka pe lai lo. Bible cu ka rel ko lai nain harnak a rak ka pe mi pa tu cu ka ngaithiam hlei lai lo ti hna kan hmang. A ngaingai tiah a cheuchum nawlngaihnak cu nawlngaih lo he ai khat.  David I a thinlung put cu hihi a si, “na phunglam kha fiangte in ka chim law ka zulh lai; ka lungthin a dih umnak in ka zulh lai”. (Salm 119:34) James nih Khrihfa mi hna a kan cawnpiak mi cu, “Kan zumhnak thawng lawnglawng si lo in kan tuahsernak zong in Pathian lung kan ton” a ti. Chim duh mi cu kan zumh mi kha tuahsernak in kan langhter ding a si ti kha a si. Pathian nih Noah a chimhmi vialte kha a zumh cu a zumh dih ko lai nain a tuah/tuan chuak tung lo ahcun cucu zumhnak cu zeidah san a tlai ti kha a si. Zeiruangah dah nawlngaihnak nih hin mah tluk in Pathian lung a ton hnga? A ruang cu, nawlngaihnak nih Pathian kan dawtna taktak a langhter. Jesuh nih cun, “nan ka dawt ahcun ka nawlbia kha va zul uh” a ti. (John 14:15)

Hawidawt hna Noah nunnak nih a kan cawnpiakmi cu Pathian lungton, lawmhter, a nawl ngaih kha a si. Noah bantukin Pathian nih mitha, mifel, mithiang, ka lung a ka lawmhtertu tiah a kan tive khawhnak hnga ding caah a cung kan chimrel mi vialte hi Pathian lila nih thlua kan chuahpiak hram ko seh.

Lawmhnak tampi he,

Lewis Thla Peng Cung

Cavite, Philippines