Lungrual Tein Thlacamnak A Hmual le Deihnak Lungthin
by
Chan Lian Lung
Philippine ah kum 4 le cheu kan um hnu ah, Hi ban tuk in 2012 January thla kumthar ah Pathian thawngttha chim ding in caan ttha caan sunglawi a vuikhatnak ka hmuh caah kan biak mi kan Pathian a min ka thangthat. Hibantuk in caan a ka petu PCCF Upate le chungtel nan zate cungah lunglomhnak tampi ka ngei I Pathian nih thluachuah in pe ko hna seh tiah thlazaa kan campiak ve hna.
Act 12: 1- 19
Lungrual Tein Thlacamnak A hmual le Deihnak Lungthin
Biahmaithi
Lungkhat te le rual rem tein thlacam ti nak nih thil a ti khawh ning le hmual a ngeih nak kong hi tlawmpal in vun langh ter ka duh. Hi ka kan bible rel mi chung zong ah hin zumtu mi hna nih lung rual tein thla an cam I thongchung ah a um mi Piter nih luat nak a hmuh nak kong kan hmuih. Cu ban tuk in kan nih ni hin Krifa mi hna zong nih hin, lung rual tein kan au le thla kan cam si cun luat nak hi kan hmuih ve ko lai.
1. Piter cu thong chung ah khan an tlak (v 1-5) (the background of History)
Siangpahrang Herod nih hin Jesus cu Pathian a si ti I a zum tu mi kha thong ah a tlak hna I a ahrem hna lio can a si.
a) Siangpahrang Herod nih Krifa bu a hrem hna (v1- 3)
Mah lio can ah hin siangpahrang Herod nih a uk lio can a si I, Siangpahrang Herod nih hin (Jesus Kri a zum mi) Krifa bu le Krifa mi kha a hrem hna lio can a si. Jesus Kri cu Pathian a si ti in an zumh nak khan an I let nak ding ah Kri a zum tu mi kha a hrem hna lio a can arak si.
Hi ti Krifa le Krifa bu a hrem lio can ah Johan unau a si mi Jeim cu vainam in a that ter hna. Zei ruang ah ti ah cun, zum tu mi hna an zumh nak in an I let duh lo ruang ah si. Mah a tha nak nih hin zum tu mi hna caah tih nak chuak she ti hna hi a si laidah, a that kha mi pi an I nuamh le an I lawmh kha a hmuih tik ah Piter kha tleih a fial hna I Piter zong cu an tleih ve.
b) Piter cu thong ah an tlak (v 4-5)
Piter cu an tleih dih hnu in thong chung ah an tlak. Zei caah tiah cun Jeim a thah lio ah khan mipi an I nuam tuk a hmuih tik ah Piter ka thah ah hin cun mi pi nih lawmhnak an hmuih chin lai ti kha ruah nak a ngei. Piter cu thong chung sawhsawh lawng hmenh si lo in a cawng tu hmenh khi ralkap bu buli nih an congh. Mah cu lanhtak pui dih ah, a bia ceih I that kha a duh ve caah si.( lanhtak pui kong hi vun hrilh fiah ka duh ko nain a sau tuk lai caah ka kal tak lai rak ka thei thiam ko uh). A si nain mah lio can ah hin Krifabu mi hna cu dai tein um lo in, lung rual tein Piter caah cun thla an cam hna, mah ban tuk te hin kan nih Krifami hna zong hi zei kan ton mi thil poh ah lungrual tein thla cam ti hna uh sih. Kan I bawmh khawh bik mi cu thlacam hi a si ko. Nifa zan thla cam in I bawm cio ko hna uh sih cun lung rual tein le hmun khat te I thlacam ti nak kan ngeih mi, kan hman mi hi ngol hna hlah uh sih. Lungrual tein Pa Pathian sin ah lungrual te le lung khat tein thlacam ti hna uh sih ti hi ka vin chim duh mi si.
2. Piter nih Zeitin in dah Thong chung in luat nak a hmuih (v 6-10)
Mah tluk in thong chung I an tlak hnu ah ralkap bu buli bak in an cawnh ko bu ah zei tin in dah lawt nak a hmuih ti hi khua ruah har thil a si ko.
a) Herod nih Piter cu zaa pi hmai ah ka chuah pi lai a ti zaan (v 6-7)
Piter cu thaizing cu mizaa pi hmai ah chuah pi ding in timh tuah a si caah, a zan cu thong chung ah an chiah, thirhri pahnih in an hren, mah hnu ah ralkap nih an cawngh rih. Mah cun thaizing cu a bia ceih I that ding a si cang. Sihmenh sehlaw Piter cu dai tein a hngelh rih ti kan hmuih. Unau nan le kei tah harnak, ngeih chiatnak le retheih nak nih a kan nenh ah tha tein kan I hngelh kho ve maw. Piter ban tuk in hna ngam deih nak tling kan ngei kho ve maw? Kan nun hi I check ve hna uh sih. Mi tam deuh cu harnak ngeihchiatnak le retheihnak nih a kan nenh zan cu zan khuadei hngelh lo in kan um, thin phan nak in kan khat, harsat nak kan kal tak mi kha kan vun zoh than I thinphang in zan khua kan dei can a tam tawn hna, sihmenhsehlaw Piter cu daitein a hngelh ko. Hi Piter nun te hi I ngeih kho hna uh sih ti hi forh fial kan duh hna. Piter cu thongchung ah a mah tein zei hmenh tuah khawh nak a ngei ti lo, cu ruang ah lungdai tein a hngelh ko. Thirhri in an hren I colcangh khawh nak zei a ngei lo. Mah lio ah krifabu nih thla an cam piak nak cu Pathian nih a cohlan I a vancung mi cu Piter sin ah a thlah. Vancung mi nih cu Piter cu tho tuah a ti I hma khat te ah a thirhri cu a tla dih ti kan hmuih. A mah tein zei a tuah kho ti lo hnu ah Pathian nih a va tuah piak ti kan hmuih. Cu vebantuk in kan nih zong harnak le retheihnak chung in kan mah tein kan chuah khawh ti lo hnu ah Pathian nih hin a rak kan chuah tawn. Mah hi lungkhat te le lungrual tein thlacam nak a hmual cu a si.
b) Pathian nih a mah tein a tuah khawh mi kha cu a mah a rinh ko (v 8- 10)
Cun van cung mi nih khan a thawh hnu ah na tai sawm I sawmh law rak ka zul a ti. Van cung mi nih khan a taisawm an sawmh piak lo a mah tein a tuah khawh mi a si caah, a mah tein, a sawmh ter nak cu a si. Mah hnu ah rak ka zual a ti. Hi thil vial te hi Pathian nih a mah tein a tuah ter, zei caah ti ah cun a mah tein a tuah khawh mi a si caah si. Cu hnu ah thirkutka cu Piter nih a ong khawh ding a si lo caah vancung mi nih a ong piak ti kan hmuih. Cun Piter cu khua chung I a vun lut bak in vancung mi nih cun a kal tak, cuvebantuk in kan nih zong har nak tam pi kan cung ah a tlung tawn, mah can ah hin kan thin a phang I zei tin dah ka tuah lai tiah kan mah tein kan I zuam tawn. Kan Pathian zei zong thil ti kho tu kan philh sual tawn cu ruang ah thin phang le thlalau in kan um nak cu a si. Abianaah kan zawt can ah khin, sii kan ding a si nain kan thin a phan thiamthiam rih. A si nain kan mah tein I dam ter khawh nak kan ngei lo. Kan mah tein dam khawh nak kan ngeih lo caah Pathian sin tu ah thlacam ko, na lungre theih nak cu Pathian kha pe law a mah nih an dam ter ko lai. Kan mah nih kan tuah khawh mi sii din kha kan rian a si I, a dam ter nak ngei tu cu Pathian a si I a mah nih an dam ter ko lai. Thin phan in um ding si lo. Kan ton mi hi lungrual te le lungkhat tein thla cam ah cun Pathian nih a kan tuah piak ko lai hawi dawt..
3. Piter nih Pathian cu ka sin ah a um I rian a tuan ti kha a theih (v11-17)
Piter cu van mi nih a kal tak bak khan a lung a hung fim I Bawipa Pathian cu kan sin ah a um ti kha a fiang. Thongchung in a chauh tik ah khuaruah har in a um I Pathian rian tuan nak kha a theih than.
a) A tu cu hihi a hman tiah ka hngalh cang!
Piter cu a lung a fim tik ah cun thong chung um ti lo in khuachung I a um kha a hngalh tik ah, aw mah hi Pathian rian tuan nak a si ti kha a hngalh. Nang le kei tah harsat nak chung ah lungdong in kan um lio ah khat lei in bawmh nak kan vun hmuih ah khin kan theih kho ve tawn maw? Mi tam pi cu Pathian nih a kan chuah khi thei lo in mi nung ah kan ruah sual tawn. Teinak kan hmuih ah khuika ah dah lawmh nak kan chim tawm. Unau tam pi cu tei nak kan hmuih ah lawm nak kan chim nak hmun hi a dang te a va si sual tawn, ka tei nak khuaika in dah a si ti hngal lo mi kan tam. Cu ruang ah mah bible cang nih a kan cawn piak mi cu tei nak kan hmuih le harnak chung in kan vun chuah bak ah hin Pathian khuaruahhar thawng nak a si ti hi piter bang in hngal ve hna uh tiin kan dawm hna…
b) Piter kha an sin a phak tian Krifabu nih thla an cam piak
Krifabu nih Piter thong chung in a chuah nak ding caah biatak tein thla an cam paik. Biatak tein thlacam mi cu Pathian nih a theih piak hna I a leh hna, Piter cu thla an cam lio cuahmah ah a rak phan. Cuvebantuk in kan nih zong harnak kan ton mi hna hi Pathian nih a kan let le lawmh nak le luat nak kan hmuih tiang lungsau te le biatak tein thlacam ve hna uh sih. Piter thongchung in a chuah nak le luat nak a hmuih nak cu lungrual tein thla an cam piak nak thawng in a si. Cu ban tuk in kan nih PCCF zong lung rual tein Pathian sin ah biatak tein thlacam ve hna uh sih law, kan ram le kan mi phun nih har nak a ton mi chung in kan chuah khawhnak le kan luat tiang in biatak tein thlacam ko hna uh sih…
Biadonghnak
A cung lei I ka chim cia bang in harnak kan ton can le ngeih chiat, retheih nak kan ton can ah zungzal kan theih ding ah chim ka duh mi cu kan tuah khawh mi kha cu kan mah tein tuah uh sih law, kan tuah khawh lo mi kha cu Pathian pe uh sih. A mah nih a kan tuah piak ko lai. (so when we meet a crisis, trouble always remember: what we can do, we are expected to do, what we can’t do, God will do for us) Kan mah I kan tuah khawh lo mi thil kongah lungre thei in um lo in thlacam nak tu in Pathian kha pe hna uh sih law, a mah nih a kan tuah piak ko lai. Krifabu nih Piter caah lungrual tein thla an cam bangkan nih zong lungrual te le lung khat tein kan ton mi thil hi Pathian sin ah thla I cam piak cio hna uh sih ti hi vun langh ter ka duh mi si. Tuu zing I a rel tu Unau nan zan te cung ah Pathian hna ngam, deih nak cu nan cung ah um ko seh.
Act 12: 1- 19
Lungrual Tein Thlacamnak A hmual le Deihnak Lungthin
Biahmaithi
Lungkhat te le rual rem tein thlacam ti nak nih thil a ti khawh ning le hmual a ngeih nak kong hi tlawmpal in vun langh ter ka duh. Hi ka kan bible rel mi chung zong ah hin zumtu mi hna nih lung rual tein thla an cam I thongchung ah a um mi Piter nih luat nak a hmuh nak kong kan hmuih. Cu ban tuk in kan nih ni hin Krifa mi hna zong nih hin, lung rual tein kan au le thla kan cam si cun luat nak hi kan hmuih ve ko lai.
1. Piter cu thong chung ah khan an tlak (v 1-5) (the background of History)
Siangpahrang Herod nih hin Jesus cu Pathian a si ti I a zum tu mi kha thong ah a tlak hna I a ahrem hna lio can a si.
a) Siangpahrang Herod nih Krifa bu a hrem hna (v1- 3)
Mah lio can ah hin siangpahrang Herod nih a uk lio can a si I, Siangpahrang Herod nih hin (Jesus Kri a zum mi) Krifa bu le Krifa mi kha a hrem hna lio can a si. Jesus Kri cu Pathian a si ti in an zumh nak khan an I let nak ding ah Kri a zum tu mi kha a hrem hna lio a can arak si.
Hi ti Krifa le Krifa bu a hrem lio can ah Johan unau a si mi Jeim cu vainam in a that ter hna. Zei ruang ah ti ah cun, zum tu mi hna an zumh nak in an I let duh lo ruang ah si. Mah a tha nak nih hin zum tu mi hna caah tih nak chuak she ti hna hi a si laidah, a that kha mi pi an I nuamh le an I lawmh kha a hmuih tik ah Piter kha tleih a fial hna I Piter zong cu an tleih ve.
b) Piter cu thong ah an tlak (v 4-5)
Piter cu an tleih dih hnu in thong chung ah an tlak. Zei caah tiah cun Jeim a thah lio ah khan mipi an I nuam tuk a hmuih tik ah Piter ka thah ah hin cun mi pi nih lawmhnak an hmuih chin lai ti kha ruah nak a ngei. Piter cu thong chung sawhsawh lawng hmenh si lo in a cawng tu hmenh khi ralkap bu buli nih an congh. Mah cu lanhtak pui dih ah, a bia ceih I that kha a duh ve caah si.( lanhtak pui kong hi vun hrilh fiah ka duh ko nain a sau tuk lai caah ka kal tak lai rak ka thei thiam ko uh). A si nain mah lio can ah hin Krifabu mi hna cu dai tein um lo in, lung rual tein Piter caah cun thla an cam hna, mah ban tuk te hin kan nih Krifami hna zong hi zei kan ton mi thil poh ah lungrual tein thla cam ti hna uh sih. Kan I bawmh khawh bik mi cu thlacam hi a si ko. Nifa zan thla cam in I bawm cio ko hna uh sih cun lung rual tein le hmun khat te I thlacam ti nak kan ngeih mi, kan hman mi hi ngol hna hlah uh sih. Lungrual tein Pa Pathian sin ah lungrual te le lung khat tein thlacam ti hna uh sih ti hi ka vin chim duh mi si.
2. Piter nih Zeitin in dah Thong chung in luat nak a hmuih (v 6-10)
Mah tluk in thong chung I an tlak hnu ah ralkap bu buli bak in an cawnh ko bu ah zei tin in dah lawt nak a hmuih ti hi khua ruah har thil a si ko.
a) Herod nih Piter cu zaa pi hmai ah ka chuah pi lai a ti zaan (v 6-7)
Piter cu thaizing cu mizaa pi hmai ah chuah pi ding in timh tuah a si caah, a zan cu thong chung ah an chiah, thirhri pahnih in an hren, mah hnu ah ralkap nih an cawngh rih. Mah cun thaizing cu a bia ceih I that ding a si cang. Sihmenh sehlaw Piter cu dai tein a hngelh rih ti kan hmuih. Unau nan le kei tah harnak, ngeih chiatnak le retheih nak nih a kan nenh ah tha tein kan I hngelh kho ve maw. Piter ban tuk in hna ngam deih nak tling kan ngei kho ve maw? Kan nun hi I check ve hna uh sih. Mi tam deuh cu harnak ngeihchiatnak le retheihnak nih a kan nenh zan cu zan khuadei hngelh lo in kan um, thin phan nak in kan khat, harsat nak kan kal tak mi kha kan vun zoh than I thinphang in zan khua kan dei can a tam tawn hna, sihmenhsehlaw Piter cu daitein a hngelh ko. Hi Piter nun te hi I ngeih kho hna uh sih ti hi forh fial kan duh hna. Piter cu thongchung ah a mah tein zei hmenh tuah khawh nak a ngei ti lo, cu ruang ah lungdai tein a hngelh ko. Thirhri in an hren I colcangh khawh nak zei a ngei lo. Mah lio ah krifabu nih thla an cam piak nak cu Pathian nih a cohlan I a vancung mi cu Piter sin ah a thlah. Vancung mi nih cu Piter cu tho tuah a ti I hma khat te ah a thirhri cu a tla dih ti kan hmuih. A mah tein zei a tuah kho ti lo hnu ah Pathian nih a va tuah piak ti kan hmuih. Cu vebantuk in kan nih zong harnak le retheihnak chung in kan mah tein kan chuah khawh ti lo hnu ah Pathian nih hin a rak kan chuah tawn. Mah hi lungkhat te le lungrual tein thlacam nak a hmual cu a si.
b) Pathian nih a mah tein a tuah khawh mi kha cu a mah a rinh ko (v 8- 10)
Cun van cung mi nih khan a thawh hnu ah na tai sawm I sawmh law rak ka zul a ti. Van cung mi nih khan a taisawm an sawmh piak lo a mah tein a tuah khawh mi a si caah, a mah tein, a sawmh ter nak cu a si. Mah hnu ah rak ka zual a ti. Hi thil vial te hi Pathian nih a mah tein a tuah ter, zei caah ti ah cun a mah tein a tuah khawh mi a si caah si. Cu hnu ah thirkutka cu Piter nih a ong khawh ding a si lo caah vancung mi nih a ong piak ti kan hmuih. Cun Piter cu khua chung I a vun lut bak in vancung mi nih cun a kal tak, cuvebantuk in kan nih zong har nak tam pi kan cung ah a tlung tawn, mah can ah hin kan thin a phang I zei tin dah ka tuah lai tiah kan mah tein kan I zuam tawn. Kan Pathian zei zong thil ti kho tu kan philh sual tawn cu ruang ah thin phang le thlalau in kan um nak cu a si. Abianaah kan zawt can ah khin, sii kan ding a si nain kan thin a phan thiamthiam rih. A si nain kan mah tein I dam ter khawh nak kan ngei lo. Kan mah tein dam khawh nak kan ngeih lo caah Pathian sin tu ah thlacam ko, na lungre theih nak cu Pathian kha pe law a mah nih an dam ter ko lai. Kan mah nih kan tuah khawh mi sii din kha kan rian a si I, a dam ter nak ngei tu cu Pathian a si I a mah nih an dam ter ko lai. Thin phan in um ding si lo. Kan ton mi hi lungrual te le lungkhat tein thla cam ah cun Pathian nih a kan tuah piak ko lai hawi dawt..
3. Piter nih Pathian cu ka sin ah a um I rian a tuan ti kha a theih (v11-17)
Piter cu van mi nih a kal tak bak khan a lung a hung fim I Bawipa Pathian cu kan sin ah a um ti kha a fiang. Thongchung in a chauh tik ah khuaruah har in a um I Pathian rian tuan nak kha a theih than.
a) A tu cu hihi a hman tiah ka hngalh cang!
Piter cu a lung a fim tik ah cun thong chung um ti lo in khuachung I a um kha a hngalh tik ah, aw mah hi Pathian rian tuan nak a si ti kha a hngalh. Nang le kei tah harsat nak chung ah lungdong in kan um lio ah khat lei in bawmh nak kan vun hmuih ah khin kan theih kho ve tawn maw? Mi tam pi cu Pathian nih a kan chuah khi thei lo in mi nung ah kan ruah sual tawn. Teinak kan hmuih ah khuika ah dah lawmh nak kan chim tawm. Unau tam pi cu tei nak kan hmuih ah lawm nak kan chim nak hmun hi a dang te a va si sual tawn, ka tei nak khuaika in dah a si ti hngal lo mi kan tam. Cu ruang ah mah bible cang nih a kan cawn piak mi cu tei nak kan hmuih le harnak chung in kan vun chuah bak ah hin Pathian khuaruahhar thawng nak a si ti hi piter bang in hngal ve hna uh tiin kan dawm hna…
b) Piter kha an sin a phak tian Krifabu nih thla an cam piak
Krifabu nih Piter thong chung in a chuah nak ding caah biatak tein thla an cam paik. Biatak tein thlacam mi cu Pathian nih a theih piak hna I a leh hna, Piter cu thla an cam lio cuahmah ah a rak phan. Cuvebantuk in kan nih zong harnak kan ton mi hna hi Pathian nih a kan let le lawmh nak le luat nak kan hmuih tiang lungsau te le biatak tein thlacam ve hna uh sih. Piter thongchung in a chuah nak le luat nak a hmuih nak cu lungrual tein thla an cam piak nak thawng in a si. Cu ban tuk in kan nih PCCF zong lung rual tein Pathian sin ah biatak tein thlacam ve hna uh sih law, kan ram le kan mi phun nih har nak a ton mi chung in kan chuah khawhnak le kan luat tiang in biatak tein thlacam ko hna uh sih…
Biadonghnak
A cung lei I ka chim cia bang in harnak kan ton can le ngeih chiat, retheih nak kan ton can ah zungzal kan theih ding ah chim ka duh mi cu kan tuah khawh mi kha cu kan mah tein tuah uh sih law, kan tuah khawh lo mi kha cu Pathian pe uh sih. A mah nih a kan tuah piak ko lai. (so when we meet a crisis, trouble always remember: what we can do, we are expected to do, what we can’t do, God will do for us) Kan mah I kan tuah khawh lo mi thil kongah lungre thei in um lo in thlacam nak tu in Pathian kha pe hna uh sih law, a mah nih a kan tuah piak ko lai. Krifabu nih Piter caah lungrual tein thla an cam bangkan nih zong lungrual te le lung khat tein kan ton mi thil hi Pathian sin ah thla I cam piak cio hna uh sih ti hi vun langh ter ka duh mi si. Tuu zing I a rel tu Unau nan zan te cung ah Pathian hna ngam, deih nak cu nan cung ah um ko seh.
No comments:
Post a Comment