Monday, January 23, 2012

2011 Retreat Paper by Dr. Dennis Shu Maung

Philippine Chin Christian Fellowship
M.Garden
Beach and Resort Hotel
Nasugbu, Batangas, Philippines
December 30, 20
11-January 1, 2012



Biadomhnak: Philippine Chin Christian Fellowship thazaangthar tlaknak (Retreat) ah hin NUN CHIMHNAK (Civics) kong nan ka chimter caah ka lawm ngaingai.

Civics timi cu:

Civics timi cu kawlholh in Pyithu nitti tiah an timi khi a si I chin holh in cun mipi nun chimhnak a silole mipi fimchimhnak tiah kan leh khawh tiah ka ruah. Zeitintiah Pyithu timi cu mipi a si I Nitti timi cu Pali holh in a rami a si I fimchimhnak, lam hmuhsaknak tahnak (maxim, directive, advice) ti khi a si. Hi fimchimhnak hi Chinmi dihlak nih kan hngalh le kan nunpi khawh a hau cang. Nun chimh tim
i hi a thuk ngaingaimi a si I minung kan nunnak chung I hmuhtonding thil vialte le mah nih hoi tuah ding thil vialte a tel dih fawn. Civics hi cu kan nunnak kha mi kip hrawm khawhding le hawi dang zong nih nun an kan hrawm ve ding tiang khi a telmi a si. Civics ahhin ramkhel nun, zatlang nun le zumhnak nunning tiang in a tel caah nawlbia phunglam le mumai in nunzia tiang a huap chih dihmi a si. Pumpak in a thok I chungkhar in veeng in zatlang ramkulh nunnak tiang a tel dihmi a si.


Dalkhatnak: Pumpak nun chimhnak Pumpak nunnak ahhin pumsa, thinlung le thlarau nunnak hna aa kawpchih dih. Cucaah hi phunthum komhmi hna hi a khin (balance) a
ngiit a hau. Pumpak nunnak kan zoh tikah mah le mah I hngalh I ipehtlaihnak (Intrapersonal) a um bantuk in pumpak nih a hoi pehtlaih hngami hawidang hna he pawlkomhnak (Interpersonal) zong a tel chih. Cucaah mah le mah I hngalh I mah le mah Ipehtlaihnak kha a tthat a hau. Cu tthatnak ding caah zulhding cu bawn Bawipa Zisu Khrih nih a kan cawnpiakmi “midang nih ka cungah rak tuah hna she ti nan duh bantuk te khan midang sin ah va tuah u” timi kha le Tolstoy nih bia phunli a kan halmi kha an si. Tolstoy nih a halmi bia hna cu:
1. Zei caan h
i dah a biapi bikcem caan a si?
2. Mi zei hi dah a biapi bikcem mi a si?
3. Zei thil tuah ding kha dah a biapi bikcemmi a si?
4. Minung hi zei in dah kan nun?

Mah le mah ihmuh thiam in nunning (Intrapersonal Relationship)
Nunning hmuitinh: Zohco, Merhziam le Himbawm tein umtthut khawh ding
1. A dawh le a ttha lei lawngte hmuihlinh in nunding
2. Lungthin thlarau nun sersiamnak
3. Biachim holhrel serseamnak

4. Umtu hoiher sersiamnak
5. Muihmel le mithmaiput sersiamnak
6. Fenh-eih, thianhhlimh le tlorhtlamhnak
7. Nunhrawm cawmhlawmnak. Nunhrawm cawmhlawmna
k timi hi nun a kan hrawmmi kan pawngkam thilri, khuacaan le thilnung vialte he ipehtleih thiamnak le zohkhenh thiamnak ttuan va lak ding khi asi.

Dalhnihnak: Hawidang he nun hrawmning (Interpersonal Relationship)
Hawidang kan timi hna hi zeibantuk dah an si? Nangmah pumpak asilo mi paohpaoh kha an si. Cu hna cu:
1. Na chungkhar chuntel hna
2. Na hawikom hna

3. Na cunglei upa sayate hna
4. Na kuttang ummi na rianttuanpi hawi hna
5. Khualtlung mileeng hna
6. Uktu baw hna le
7. Na nunttipi mi hna (zatlang bu) an si.

A cunglei mi hna he nan Ipehtleihnak ah khan p
akhat le pakhat itheihthiam ding le ingaihthiam ding hna thil a tampi an um.

Dalthumnak: Civics hi khuazei in dah a chuah?
Civics timi hi a ho nih dah a rak thok tinak in aho caah dah khuazei in dah a thok ti kha a biapi deuh in ka ruah caah a tuanbia ka chim ti lai lo I a rak herh caah a rak chuakmi a sinak tu kha ka chim lai. Civics cu minung pumpak nih kan herhmi nunzia kha nunpi dingin cawnpiak le hmuhsaknak fimnak kha a si. Pumpak nunnak kha chungkhar, sianginn, biaknak, ramkhel uknak le zatlang nunnak ah aa tel pengmi a si caah pumpak nunzia tthat ding kha a biapi in cawmpiak a si. Pumpak nunzia tthat ding ah civics hi hngalh le nunpi a hau. Civics nunpi khawh ding caah
1. Toidornak ngeih a hau
2. Minung kha minung in hmuh le pomthiam a hau
3. Mah le midang lakkar ah rii khiah thiam a hau
4. Dawtnak le pekchanhnak ngeih a hau
5. Lungsau le ngaihthiam a hau
6. Iralrin lengmang a hau

7. Lung neem, dang neem le duhnunnak in chawttha lak thiam a hau

Dallinak: Civics nih zei tthathnemnak dah a chuahpi?
1. Duhtlai nanzia ttha le nunzia dawh a chuahpi
2. Midang he tluangtlam tein nuntti khawh a si
3. Lunglawmhnak le daihnak a si (hnangamnak)
4. Midang nih tleihchanmi a kan siter khawh
5. Dawtnak le lung hmuhnak a si
6. Biatak le biadawh nunpi khawh a si
7. Pakhat le pakhat izumhnak (trust) a si
8. Zahuap in tthanchonak a si

Biahalnak:

1. Chin miphun nih civics ah kan tthawnnak pathum
2. Chin miphun nih civics ah kan dernak pathum
3. Chin miphun nih civics le hoih in dothlen kan herhmi pathum
4. Civics ah remhding kan ngeihmi hna le remhnak hna



Zapi aiawh in biahal tu le Comment tuahtu Sayamah Siangzing

Bia lungduh: Dawtmi fale nau hna hmailei caan ah caakhatkhat, hmunkhat tal ah tontthannak caan um te ko she. Nan rian cio kha fel tein ttuanchuah khawh I zuam ko u. pathian nih thluachuah vanluh in pe ko hna seh. Kai lawm.

&&&&& &&&&&&&&&&&&&& &&&&&&&&&&&&&&&&&

No comments: