A Meng Hnih Nak Lei Ah

Billy Sang Uk Ceu
MTC, Manila.

Bible caangthim : Matthew 5: 41 "If anyone forces you to go one mile, go with him two miles."(NIV)

PCCF chungkhar hawi le kom hna, nan sin ah sermon pakhat tein van ttial ve ta ka duh. Kei hi Philippines ah kum 2 ka um nain harsat ruang ttheu ahcun PCCF fellowship ah duhning in kai tel kho lo i ministry tete ah kai tel ve caah nan sin ah achuaklang kho lo cem ka si i ka ning zong a zak ngai tawn. Atu hi, ruah lo piin tlung ding in kai timtuah i Pathian dawt nak thawng in May 15,08 khi ai thawh ding ka si cang i PCCF kuttleih can ah sermon pakhat te van ttial ve ka duh nak asi. Lungsau tein nan rak rel nak lai kan nawl hmasa hna.

Matthew a ngan 5 kan zoh tik ah Bawi Jesuh tlangcung cawnpiak nak kong kan hmuh. India Independence arak lakpiak tu hna Mahatma Gandhi nih khan Bawi Jesuh tlangcung cawnpiak nak hi a rel lengmang ve i a duhtuk hringhren i a ti mi cu, "kei ka caah cun Krihfa biaknak theng va luh ka hau lo, Nazareth khua mi Jesuh i a Beatitude hi kei ka Bible asi ko" a rak ti i cucu a nunnak principles ah practical in a hman caah India ram cu "non-violence movement" in luatnak a lak piak khawh taktak hna ticu zapi theih asi. Bawi Jesuh tlangcung cawnpiak nak hi a ttha tuk, a ttha dih. Tutan ah iruah tti ding ka duh mi cu caang 41 nak te hi asi ko. Kan Bible ca cu minung 40 renglo nih hmun dangdang cio in hmuh ning dangdang cio in Pathian nih revelation a pek hna ning in an ttial cio mi asi tik ah a ttial tu hna nih an ttial lio thil umkal ning le a pawngkam (environments and circumstances) ning in ttial mi tampi a um ko. Cucaah hi Bible caang nih zeidah a chim duh mi asi ti theihhngalh nak ding ahcun a background zohchih lengmang hau in an um. Kan hngakchiat lio ah Sunday School kan rak kai i kan sayamah nu nih Matthew 5:38-42 tiang arak kan by-heart ter. "Hmaizerh ah a luat in achim kho mi poah mutthai phalh nan si lai" arak ti. A hmaizerh cu kan phan i kan sayama nu nih cun, "kha a ho dah achim kho lai kut thlir uh" a vun ti i kan hawi pa pakhat nih "keimah" ati i a vun chim ter. A caang 41 nak a van phak khin "Cun an uktu ralkap hna nih, an thilphurh awk kha khaan khat an in fial hna ahcun, khaan hnih nak cu tlaanglawng in va kal uh" tiah a rak ti i thideng in kan rak ni, chim duh mi cu kan Bible ca nih hin zeikhi dah a chim hnawhchan asi ti kan theih lo ahcun a suallam kanmah duh salaam in ilak a fawi te mi asi ko.

Kan Bawipa Jesuh vawlei cung i khual arak tlawn lio le rian arak ttuan nak kan zohtik ah Palestine ram ah arak chuak i culio ah Palestine ram cu Rom uknak tang ah an um lio asi. Rom pennak cu vawlei cung ah a tthawngbik a rak silio caan asi i vawlei pi a control tu arak si lio caan asi. Rom pennak tuanbia kan zoh tik ah Jesuh vawlei ah rian a ttuan lio caan kha Tiberius (Augustus) nih arak uk lio caan asi. Rom cozah nih hin khua pakhat asiloah ram pakhat an lak tik poah ah hmelchunh nak phung pakhat an tuah tawn zungzal mi a um. Cucu an khua kutkaa(hauka) ah thilphurh nak hngawngkol(yoke) kha an thlai i atang ah khuami vialte kha pakhat hnu pakhat an luh ter tawn hna, asuallam cu "Rom cozah cu aka uk tu asi i a nawl ka ngeih lai i ngunkhuai(tax) hman tein ka pek zungzal lai" ti biakam nak le chinchiah nak asi. Cupin ah Rom cozah nih an uk mi hna Isreal mi hna kha aherh caan poah ah mengkhat thilphurh fial nak nawl an ngei, biadang in kan chim ahcun aherh caan poah ah mengkhat pawtta suai nak nawl an ngei. Mengkhat pin khi cu a herhtuk caan lawng ah fial phung asi cang. Cucaah Israel mi hna nih an ttumbut in meng an itah cio i mengkhat a tlin nak poah ah tung an iphun cio hna, cucu hitiang hi Rom ralkap thil ka phurh nak ding asi ti ichinchiah nak asi. Kan nih Laimi sin ahcun an ning suaumau ti ko u, kan nih cu mengkhat van chim hlah an duh cen poah rawl lo le ti lo in pawtta suai kan si i hmaisuang ah ralsa an kan tarh hoi. Cutin asi tik ah Israel mi hna nih khan Rom ralkap kha an tih tuk hna i an huat tuk hringhren hna i Messiah hi rak ra zokzok seh law hi Rom ralkap pawl hi hmunphiah phiah bantuk in kan phiah piak dih seh, kan hloh piak dih seh ti kha ruahchan nak ngan pi he an hngah mi cu asi.

Ni khat cu Bawi Jesuh nih mipi cu tlangcung ah akai pi hna i a cawnpiak hna, a hramthok ah cun Galilee peng thil cang mi tete le nifatin in an ton mi tete an theih fianbik nak in tahchunh nak he a van cawnpiak tluahmah hna i mipi cu an ilunghmuih tuk i a cawnpiak nak cu lunglut tuk in an ngeih lio ah an caah a ngeih le theih ahar tuk mi bia bom thlak in avan thlak ko hna ai! Cu bia cu, "An uktu ralkap hna nih an thil phurh awk kha khaan khat an in fial hna ahcun, khaan hnih in va phurh piak hna uh" ti asi ko. Mipi cu an khuaruah ahar, pakhat le pakhat an izoh, an hmai thikhal achuak dih, an kuttum an irengh, commentary ttial tu pakhat lebang nih cun an kuttum an irengh tuk nak ah an kutpi an zapei ah a pildih deng tiin a ttial. "Hi pa hi dah ngai, a caah vawlei hi zeidah asi hnga, Messiah ka si ati ttung, Prophets hna chim bang in Rom ralkap pawl kut in akan chuah lai i kan ral pawl Rom cozah hi akan hlohpiak dih lai kan ti ttung, ziah Rom ralkap pei a ttanh ko hna hi, asi kho lo" an ti i Jesuh chim mi kha an lung a fiang kho ti lo. Jesuh cung ah an lung a tling ti lo. Kan nih Laitlang lei ahkhin Jesuh rak ra ve seh law, "An uktu mittha lo damiah pawl kawl ralkap nih hin nanmah kulee phurh caan ah mengkhat kal an in fial hna ahcun midang phurh caan zong ah va phurh piak hna uh" van kan ti ve seh law zei kan ti ve hnga dek?
Cucaah, Jesuh nih "a meng hnih nak tiang va kal rih uh" ati mi hi literally in a menghnih nak bak va kal kha si lo in "mi nih rianttuan an kan fial tik ah an iruah ning nak leng attha lei in tuah izuam" kha a menghnih kal ati mi hi asi rua ka ti. Phundang kan chim ahcun kan rianttuan nak tete cio ah akan hruai tu cunglei nawl ngeitu tete zong an um kho, asiloah kan pawngkam kan unau kan hawikom hna caah thil kan tuah khawhmi tete aum tik ah an iruahning nak leng ttha lei in tuah izuam kha menghnih nak kal cu asi ko lo maw? Phundang in kan chim rih asi ahcun mi nih kan cung ah tthat lo nak le entai nak he thil an tuah an khaan zong ah ngeihthiam nak le lungsau nak in an iruah ning nak leng ttha lei in letrulh kha menghnih nak kal cu asi ko ti in ka ruah. Vawikhat ah dum ngei tu pa aum, adum chung ah cawrun an lut ai, a thlaikheu vialte an hrawk piak dih, cawrun cu atleih hna i ahren hna i a ngeitu pa kha lungrawk ngai in avung chimh. Dum ngei tu pa nih, "Khah ka dua, hihnu vawikhat ka dum ah na caw an luh rih ahhin cun mu…" avun ti vial ah cawrun ngei pa nih cun…"zeitin e..hihnu vawikhat an luh rih ahcun zeitin …?" tiah avun raak ve..Cawrun ngei pa ruahnak ahcun "hihnu vawikhat an luh rih ahcun na caw hi thilak in nam in ka tuk hna lai, ka thah hna lai" ati rua lai tiin aruah. Asianin dum ngei tupa nih cun "ka dua a..hihnu vawikhat an luh rih ahcun ka tleih hna lai i ka hren hna lai i ka hong in chimh ko lai...." tiah ai ruah ning nak leng ttha in aleh tik ah aning azak tthan i cupin te cu adum ah caw an lut ti lo ti asi, dum ngei pa nih khan..hihnu vawikhat an luh rih ahcun..na caw hi ka thah hna lai tiin rak ti seh law…vawidang nak tam in an lut rih men hnga..kha bantuk tete kha menghnih nak kal cu asi ko. Tanghra kan kai lio ah cawngta puairaw caah games izuam ding tests an rak kan tuah..vawikhat cu taanlung cheh kan izuam i kan saya pa nih "hika rin tiang a phan mi lawng celhzuam nak ah nan lut kho" akan ti. Kan chep cio hna i ari aphan lo mi cu kan izuk tliahmah ko. Kan hawipa bel te ari an suai mi pin ah pe 3 lonh in ahei cheh ko ai…cutik ah zuamnak ah ai tel khawh lawng siloin an suaimi rii tampi ahei lonh khawh tik ah..teinak laksawng ka hmuh khawh men ti lunglomh nak le hnangam nak angei colh. Kha bantuk phun kha ameng hnih nak kal kan ti mi cu asi.

Cucaah hawikom dawt u le nau hna, kan Bawipa Jesuh khrih nih amenghnih nak kal akan fial. A menghnih nak kal lawng ah hnangam nak le lomhnak taktak cu a rak um. Kan cacawn nak cio le kan itimhlamh nak cio, kan rianttuan nak cio ah le nifatin kan pawnkam minung hawi he kan tthutdir tti nak cio ahhin a menghnih nak kal khawh hi izuam cio hna usih law mengkhat tiang lawng hincun lunglomh nak a tling taktak kho lo i menghnih nak van kalchih lawng ah lunglomh nak taktak cu arak um tiah Jesuh nih akan cawnpiak mi cu asi. Pumpak kan nunnak cio ah santleih nak a um ahcun Bawipa sunpar nak caah si ko seh. Ca rel tu dihlak nan cung ah Bawipa thlawchuah tlung ko seh. Amen.

PCCF chungkhar nan dih lak nan kut kan tleih hna….dam te cio in…