Saturday, January 31, 2009

Olypic Le Vawlei Cung Politics

by Tawk Bawi

OL- Beijing 2008 Olympic Games

August 08.08, Zan Suimilam 8:00 Pm ( Local time ) in onnak puai ( open ceremony ) tuah dingmi Beijing Olympic Games cu vawleicung ram pical pawl nih duhlonak an langhter cio.

Olympic lentecelhnak puaipi hi a hram aa thok kain tukum 2008 Beijing i tuah dingmi a tuanbia zoh tikah Politics he cawhkalh in a kal peng ti khawh a si.

A tanglei ahhin a tuanbia tlawmpal;

Olympic Lentecelh zuamnaknak puaipi hi BC 776 Olympia Greece ram in aa thok. Chanthar Olympic Celhzuamnak a voi ngaknak cu Kum 1908, England ram ah an rak tuah. An rak thokni taktak hi 27, April 1908 in a si i Lentecelh zuamnak a dih khirkhiar ni hi 31, October ( officialy ending on 32. October ) ahhin a si. Celhzuamnak a ni dihlak cu thla 6 le nili chung a rak rau. Asinain, nihin ni ahcun ni 16 ah an dih ter cang.

Hi Olympic zuamnak ahhin Dorando Pietri ( Italian ) nih Marathon tlik/leek zuamnak ah Sui laksawng a rak hmuh. Minutes 350 a tlik/leek nak chungah voi nga khengte a rak tlu. Asinain, a pawng in a zultu hna ( ambulance ) bawmhnak thawngin a chuah khawh. Asinain, pakhatnak a hmumi (official Goal medal ) cu American in Johnny Hayes nih a hmuh. Cu thil Pietri zuamnak cu Queen Alexander nih a hmuh tikah amah nih mansung Sui Hrai ( Gold Cup ) a rak pek.

§ Hi 190 Olympic Celhzuamnak ahhin British Cozah sinah Ireland nih mahte uknak ( Independence ) an rak halmi an rak pek duh hna lo ruangah London khuachung ah fakpi in duhlonak an rak langhter.

§ 1932 USA, Luigi Beccali (Italian ) nih 1500 m zuamnak Sui hngawngoih ( Gold medal ) a hmuh. Laksawng peknak cangdot cungin Fascism uknak upatnak upatnak a rak pek. ( Fascism timi cu 1919 ah Italy Ram in Benito Mussolini nih a rak thokmi Uknak chiakha taktak a si. Hitler Nazi's Uknak bantuk )

§ 1936 Germany, Nazi's Adolf Hitler nih conglawmhnak puai on ding a si caah OL pawl chungah buainak fakpi a rak chuak. Hi lio ahhin vawleicung ram in Celhzuamnak a chuakmi vialte lakah Norway nih Laksawng sung tam bik an rak hmuh. Sui-7, Ngun-5, Dar sen-3, a dihlak 15.

§ 1940- Ralpi 2 nak ruangah an tuah kho lo.

§ 1952, Finland, Helsinki, 1948-36 Israel ram an rak i tel kho lo. A voi khatnak USSR OL ah an i tel kum a si.

§ 1956, Australia, Middle East ram in, Egypt, Iraq, Lebanon ram 3 nih tel lo dingin an au. A ruang cu, British, France, Israel nih Suez an rak chim ( an rak tuk ). ( Suez hi Egypt ram chung ummi a si )

§ 1964 Japan, Indonisia, South Korea ram 2 nih tel lo ding in an thanh. South Africa zong vunhawng ( apartheid ) thleidan ruangah an rak phen hna.

§ 1964 Mexico, Puai tuah hlan ni 10 ah duhlonak a langhtermi Sianghngakchia minung 200 reng lo palik nih an rak thah hna.

§ 1972 Germany, Israel ram in Celhzuam dingah a rami Sianghngakchia 11 Palestinian ralhrang ( terrorists ) pawl nih an thah hna.

§ 1976 Canada, African Ram ( African Nation ) 26 nih ( Boycott ) tel duh loin an nuar. A ruang cu, New Zealand Union Rugby ( all Black ) team kha South Africa ram ah Rugby celh dingin an rak kal. Africa Ram 26 nih an au hnawh hna caah puai thok hlan in an rak kir.

§ 1980 USSR Soveit Union Russia, US hruai nakin Ram 62 nih ( Boycott ) an telpi duh lo. A ruang cu Soveit Ralkap nih Afgnistan an tuk. Russia cungah chawletnak ( economic sanction ) an rak phih.

§ 1988 South Korea, North Korea le amah hawile simi Cuba, Etiopia an i tel lo.

§ 1996 USA, Vawleicung ram 197 nih an telpi hna. Mizei ram hmanh nih tel lo dingin a nuarmi an um lo. Asinain, Celhzuamnak an tuah lio July 27 zing lei suimilam 1:21 am ah Ralhrang ( terrorist ) nih Bom an puah caah minung 2 an thi. Minung 111 hma an pu. Mah kum ahhin Kawlram zong Celhzuamnak ah aa tel kho ve.

§ 2008 China, Beijing OL zong Ram tampi nih Boycott tuah an timh. Asinain, World Super power ngeitu President Bush nih cun a thloh hna. A hlei in Germany le France President Nicolas Sarkozy nihcun China nih Tibet miphun cung i a tuahsernak a thlen lo ahcun Beijing OL hi ka telpi hna lo tiah a ti.

No comments: